ارزیابی گذشته نگر میزان پرتوگیری با استفاده از روش رنگ آمیزی هیبریدی فلورسانس و بررسی آسیب های پایدار کروموزومی

هدف دزسنجی زیستی، تخمین میزان پرتوگیری افراد پرتوکار و یا درگیر در سوانح مختلف پرتوی با استفاده از میزان تغییرات در شاخص های زیستی است. روش های سیتوژنتیکی، از شایع ترین و کاربردی ترین روش های دزسنجی زیستی هستند. در موارد پرتوگیری مزمن یا دراز مدت ، روش سیتوژنتیک هیبریدی فلورسانس مورد استفاده قرار می گیرد که در آن، بررسی تعداد آسیب های پایدار کروموزومی، معیاری برای تخمین میزان پرتوگیری افراد است. هر آزمایشگاه دزسنجی زیستی، برای تخمین صحیح و دقیق میزان پرتوگیری، باید منحنی کالیبراسیون اختصاصی برای انواع مختلف پرتو در دزها و آهنگ دزهای مختلف را تهیه کند. در این تحقیق، پس از نمونه گیری از خون دو مرد سالم و غیر سیگاری، نمونه ها تحت تابش دزهای ۵/۰ تا ۲ گری اشعه ایکس ساطع شده از دستگاه شتاب دهنده خطی قرار داده و پس از جداسازی لنفوسیت های خون محیطی و کشت سلولی، گستره متافازی آن ها تهیه شد. پس از انجام رنگ آمیزی هیبریدی فلورسانس بر روی گستره های متافازی، به کمک میکروسکوپ فلورسانس، آسیب های پایدار کروموزومی ایجادشده توسط دزهای مختلف پرتو در لنفوسیت ها مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس میزان آسیب های پایدار کروموزومی مشاهده شده در دزهای مختلف پرتو ایکس، منحنی دز-پاسخ استخراج شد که از آن می توان برای ارزیابی گذشته نگر پرتوگیری های شغلی و حوادث پرتوی مختلف بهره برداری کرد.

Keywords:

Biological dosimetry , FISH , Peripheral blood lymphocytes , Stable chromosomal aberration , Calibration curve. , دزسنجی زیستی , فلورسانس هیبریدی , لنفوسیت های خون محیطی , آسیب های پایدار کروموزومی , منحنی کالیبراسیون.