سید حسن ملک حسینی - دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان
سید کمیل طیبی - استاد گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان
منیره رفعت - دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان
مهدی یزدانی - استادیار گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی

عبور نرخ ­ارز و شناسایی عوامل موثر بر تغییرات آن برای اتخاذ سیاست های مختلف اقتصادی از جمله سیاست های ارزی و تجاری، حائز اهمیت است. نظام ارزی حاکم بر کشورها منشا تحولات نرخ ارز و قیمت ها و تاثیرگذار در تدوین سیاست های ارزی می باشد. از بین عوامل مختلف اثرگذار بر عبور نرخ ­ارز، نظام ارزی علی­رغم اهمیتی که دارد، در مطالعات تجربی کمتر موردتوجه قرار گرفته ­است؛ بر این اساس، مقاله حاضر به­دنبال یافتن پاسخ این سوال است که چگونه عبور نرخ ­ارز به قیمت های وارداتی تحت تاثیر نظام­های مختلف ارزی قرار می­گیرد. به عبارت دیگر، درجه عبور نرخ ارز در کدام یک از نظام­های ارزی کمتر و در کدام یک بیشتر است؟ برای پاسخ به این سوال از رهیافت جورسازی امتیاز تمایل که به­نوعی روشی ناپارامتریک محسوب می­شود، استفاده شده است و چگونگی اثر نظام ارزی بر عبور نرخ ارز در شرایطی که سایر عوامل اثرگذار کنترل می شوند، مورد ارزیابی قرارگرفته است. بدین منظور از داده­های مقطعی مربوط به ۱۱۸ کشور درحال­توسعه با نظام­های ارزی مختلف در سال ۲۰۱۹ استفاده شده است. براساس این رهیافت، برای بررسی اثر نهایی نظام ارزی بر عبور نرخ ارز و جداکردن اثر بقیه متغیرها، سایر عوامل موثر نظیر نرخ ارز اسمی، هزینه نهایی صادرکنندگان، رشد تولید ناخالص داخلی حقیقی، باز بودن تجاری، رشد نقدینگی و تورم به­عنوان متغیرهای جورشده در نظر گرفته شده­اند. نتایج حاکی از آن است که عبور نرخ ارز نسبت به نوع نظام ارزی اتخاذ­شده واکنش نشان داده، به­طوری­که اتخاذ نظام ارزی شناور منجر به کاهش عبور نرخ ارز شده است. طبقه­بندی JEL: C۲۱، E۳۱، F۳۳، O۵۷

نظام ارزی, عبور نرخ ارز, کشورهای درحال توسعه, جورسازی امتیاز تمایل