محمد حسن زاده - دانشیارگروه اقتصاد، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
امیرعلی فرهنگ - استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، ایران
علی محمد پور - کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه ارومیه، آذربایجان غربی، ایران

پدیده سالخوردگی جمعیت یکی از مهم­ترین چالش­ های اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی در قرن حاضر به شمار می­رود. تغییرات جمعیتی می­تواند تاثیر عمیق و مهمی بر رشد اقتصادی داشته باشد. هدف مطالعه حاضر بررسی و تحلیل، اثر سالخوردگی جمعیت بر رشد اقتصادی در ۲۰ کشور عضو منا و پاکستان (مناپ) در بازه زمانی۱۹۶۰-۲۰۱۹ با بهره گیری از دو مدل اقتصادسنجی گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) و خودرگرسیون برداری داده­ های تابلویی (PVAR) می­ باشد. نتایج تحقیق حاضر نشان می­ دهد که افزایش یک درصد رشد جمعیت موجب افزایش ۰۰۲۱/۰ رشد اقتصادی شده است. در حالی که افزایش یک درصدی متغیرهای سهم جمعیت سالمند (۶۵ سال و بیشتر) و نسبت وابستگی جمعیت سالمند به جمعیت در سن کار به ترتیب موجب کاهش ۲۸۰۴/۰ و ۰۸۱۴/۰ رشد اقتصادی می گردد. با توجه به نتایج تحقیق پیشنهاد می گردد؛ دولت سیاست های تشویقی برای رشد جمعیت از جمله اختصاص مرخصی زایمان برای زنان، اختصاص منابع مالی به خانوارها برای فرزندآوری و سایر کمک های مالی به والدین را به همراه سیاست هایی در جهت کاهش اثرات سالمندی جمعیت، از جمله افزایش انباشت سرمایه و استفاده از روش های سرمایه بر در تولید و افزایش بهره­ وری نیروی کار از طریق آموزش و مهارت افزایی به کار گیرد.

سالخوردگی جمعیت, خودرگرسیون برداری داده های تابلویی, مدل پانل پویا گشتاورهای تعمیم یافته, رشد اقتصادی, ایران