بررسی تغییرات کیفیت و تعیین پهنه آسیب پذیری آبخوان دشت ساری با استفاده از مدل SI و آزمون ناپارامتری من-کندال

آب های زیرزمینی یکی از منابع مهم تامین آب شرب و کشاورزی در مناطق شمالی کشور به شمار می­آیند. افزایش جمعیت و تقاضا برای محصولات کشاورزی خصوصا برنج در نواحی شمالی کشور میزان بهره­برداری از منابع آب را در یک دهه گذشته افزایش داده است. هدف از تحقیق حاضر بررسی آسیب­پذیری آبخوان دشت ساری با استفاده از مدل SI و تغییرات کیفی منابع آب با استفاده از آزمون من-کندال و نمودار شیب سن برای کاتیون­ها و آنیون­ها، TDS، EC، pH و SAR ۳۸ حلقه چاه بهره­برداری ثبت شده در استان مازندران است. ابتدا تغییرات پارامترهای کیفی از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۷ بررسی شد. سپس نقشه­های مدل SI (عمق آب زیرزمینی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، توپوگرافی و کاربری اراضی) رتبه­بندی و وزن هر پارامتر بدست آمد. نتایج آزمون من-کندال و نمودار شیب سن نشان داد که مقدار P-Value  برای متغیر SAR در دوره زمانی مورد مطالعه معنی­دار  و برای مجموع کاتیون­ها و pH کمتر از ۰۵/۰ است. ضریب تبیین (R۲) نشان داد که پارامترهای کاتیون­ها، SAR و pH با مقادیر ۲۷۲/۰، ۲۴۹/۰ و ۲۳۵/۰ بیشترین ارتباط را با تغییرات کیفی منابع آب زیرزمینی دشت ساری دارند. نمودار شیب سن نیز روند صعودی پارامترها را نشان داد. همپوشانی پارامترهای مدل SI، نشان داد ۹۲/۵۰ درصد منطقه دارای ریسک آسیب­پذیری متوسط می­باشد. نتایج صحت­سنجی نشان داد که ۱۹/۵۷ درصد منطقه دارای همپوشانی متوسط است و ۶۷/۰ درصد کمترین مقدار همپوشانی را دارد.  

Keywords:

آسیب پذیری آبخوان , آزمون من-کندال- کیفیت آب , نمودار شیب سن , مدل SI