علیرضا حاج وزیری - دانشجوی دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنراسلامی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
پرناز گودرزپروری - استاد یار گروه ارتباط تصویری ،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
اسماعیل بنی اردلان - دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشگاه هنر، تهران، ایران

مسجد نمایی از هنر است؛ در این بنا  نه تنها مذهب و هنر با یکدیگر تلاقی پیدا می کنند بلکه مهم­ترین نماد هنر اسلامی و خصوصیات متمایز آن نمودار می­شود. ارتباط پیکره ی مسجدها با هندسه و نقش و نگار کاربردی در آن­ها، انسجام و نماد یگانگی خالق یکتا در بافت فیزیکی آن­ها یکی از اصلی ترین عوامل ایجاد هویتی روحانی و قدسی است. ایران و امپراطوری عثمانی در دوران صفویه به دلیل تفاوت های مذهبی، رقابت های سیاسی و تاثیر اروپا بر هر دو کشور از ارتباطات جدید و اثرات فرهنگی و هنری نزدیکی برخوردار بودند. نحوه کاربرد مفاهیم و اجزاء معماری به همراه بررسی شیوه های معماری هر منطقه و موقعیت جغرافیایی، رابطه ی پیکره ها و فضاها با یکدیگر و موقعیت پیکره های ساختمانی مسجد و رابطه ی آن­ها با یکدیگر اهمیت زیادی دارد. شناخت خصوصیات معماری صفویه و عثمانی با مطالعه ی مسجدهای شیخ لطف الله و سلطان احمد (به­عنوان مطالعه ی پژوهشی) در این پژوهش انجام می­شود. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه­ای انجام شده است. یافته­های پژوهش حاکی از این است که علی رغم رمز و راز و نقش و نگارهای کل ساختمان در بناهای اسلامی و تفاوت موجود بین هر دو مسجد باز هم با نمایشی از هماهنگی و تزئینات زیادی روبرو می شویم بنابراین فرم و شکل ورای هر تزئین در راستای ارزش ها و مفاهیم اسلامی و بیان گر یگانگی و اتحاد هستند.اهداف پژوهش: بررسی رابطه کالبد مساجد با ویژگی­های هندسی آن­ها در جهت احیای هویت اصیل معماری اسلامی.بررسی هندسه به­کار برده شده در عناصر کالبدی و نقوش دو مسجد شیخ لطف الله و مسجد سلطان احمد.سوالات پژوهش:چه تفاوت­ها و شباهت­هایی از نظر عناصر کالبدی و ارتباط آن­ها با یکدیگر در دوو مسجد شیخ لطف­الله و سلطان احمد وجود دارد؟چه ویژگی­های هندسی در عناصر کالبدی و نقوش مسجد شیخ لطف­الله و مسجد سلطان احمد وجود دارد؟

مسجد شیخ لطف الله, مسجد سلطان احمد, معماری