رسول صادقی - دانشیار گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران و محقق موسسه مطالعات جمعیتی کشور
محمدجلال عباسی شوازی - استاد گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران
پونه شهریاری - دانشجوی دکتری جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

مهاجرت یکی از فرایندهای مهم جمعیت­شناختی است که با تغییرات گسترده در سطح فردی و اجتماعی همراه است. موضوع باروری مهاجران با توجه به حجم گسترده مهاجرت­های بینالمللی و نقش روزافزون این مهاجرت­ها در شکل­گیری پویایی­های جمعیتی، مورد توجه جمعیت­شناسان قرار گرفته است. در این زمینه، مقاله پیش­رو با استفاده از تحلیل ثانویه داده­های خرد سرشماری­های ۱۳۸۵ و۱۳۹۰ به تحلیل تفاوت­های باروری زنان مهاجر عراقی در مقایسه با همتایان ایرانی می­پردازد. نتایج پژوهش نشان داد تغییراتی در باروری مهاجران عراقی در ایران رخ داده و  مسیر این تغییرات در طول زمان و در بستر گذار نسلی به سوی همانندی و همگرایی بیشتر با گذار باروری ایران بوده است. البته، هنوز زنان مهاجر عراقی سطح باروری بالاتری در مقایسه با ایرانی­ها دارند، هرچند آن ها باروری پایین­تری نسبت به همتایان خود در کشور عراق دارند. تفاوت­های باروری زنان عراقی با همتایان ایرانی بعد از تعدیل اثر مشخصه­های اقتصادی- اجتماعی، حدود ۵۰ درصد کاهش یافت. بنابراین، بخشی از تفاوت­های بومی- مهاجر باروری به موقعیت و جایگاه اقتصادی-اجتماعی متمایز آن­ها برمی­گردد. تفاوت­های باقیمانده ممکن است ناشی از تاریخ، آداب و رسوم و ارزش­های اجتماعی-فرهنگی متفاوت ایرانی­ها و عراقی­ها باشد.

مهاجرت, باروری, مشخصه های اقتصادی- اجتماعی, تابعیت, مهاجران عراقی , جمعیت بومی