حسین محمودیان - دانشیار گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران
محمد امیری - دانشجوی دکترای جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

نوع نگرش نوجوانان نسبت به مقولات سلامت و رفتارهای سلامتجویانه میتواند تضمینکننده سلامت جسمی، روانی و اجتماعی حال و آینده آنها و منجر به افزایش امید زندگی سالم جمعیت گردد. هدف اصلی این پژوهش، مطالعه تعیینکنندههای اجتماعی و جمعیتشناختی رفتارهای سلامتجویانه در بین نمونهای ۶۷۰ نفری از جمعیت نوجوان ۱۲ تا ۱۸ ساله در شهر تهران است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کمی است و به روش پیمایشی (همبستگی) انجام گرفته است. میانگین نمره کل این شاخص برای «پسران» ۲/۵۴ و برای دختران ۳/۵۲ از ۱۰۰ به دست آمده است. براساس تحلیلهای استنباطی چندمتغیره و تحلیل مسیر ۲۶ متغیر، مهم ترین مولفههای جمعیتی، اجتماعی و مذهبی اثرگذار بر رفتارهای سلامت نوجوانان به ترتیب اهمیت عبارتند از ۹ متغیر: «توجه افراد پیرامون به سلامت»، «سن فرد»، «نگرش فرد به سلامت»، «رفتارهای مذهبی»، «تحصیلات پدر»، «فاصله سنی با فرزند بعد»، «بعد خانوار»، «نگرش معنوی و مذهبی» و «وضعیت زناشویی والدین». این متغیرها توانستهاند حدود ۳۶ درصد از واریانس و تفاوت رفتارهای سلامت نوجوانان را تبیین کنند. براساس پارادایم تعیینکنندههای اجتماعی سلامت، در این پژوهش متغیرهای اجتماعی و مذهبی در مقایسه با متغیرهای جمعیتی وزن بیشتری در تبیین رفتارهای سلامتجویانه نوجوانان برعهده دارند. ارائه تبیین و تحلیلی جامع از وضعیت باورها و رفتارهای سلامتمحور نوجوانان، مداخله دیگر مولفههای ساختاری و روانشناختی افزون بر متغیرهای این پژوهش را ضروری مینماید.

جمعیت نوجوان, تعیین کننده های اجتماعی سلامت, رفتارهای سلامت جویانه, نگرش به سلامت, سلامت خوداظهاری, امید زندگی سالم