عبدالرضا نبی نژاد - بخش تحقیقات بیماریهای ویروسی طیور، موسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی،سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی(AREEO)،ایران
وحید نعمان - بخش تحقیقات بیماریهای انگلی دام، موسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی،،سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی(AREEO)،ایران

تعداد ۷۰۰ قطعه جوجه گوشتی نژاد آرین انتخاب و بر مبنای واکسیناسیون گامبورو به دو گروه تیمار و شاهد در قفس های مجزا توزیع شد، در گروه تیمار واکسن گامبورو نوع متوسط سویه IBD ۰۷۱IR  به صورت آشامیدنی در روزهای ۱۴ و ۲۰ مصرف و در گروه شاهد واکسیناسیون گامبورو انجام نشد، برنامه واکسن های برونشیت، نیوکاسل و آنفلوآنزا در هر دو گروه مشابه بود،. اندازه گیری میزان تیتر آنتی بادی برای بیماری های نیوکاسل و آنفلوانزا با روشHI و برای بیماری های برونشیت و گامبورو به روش الایزا با استفاده از کیت بیوچک انجام پذیرفت، بر اساس نتایج در کل نمونه ها، میانگین تیترها در سن ۴۵ روزگی برای نیوکاسل، آنفلوانزا، برونشیت عفونی به ترتیب ۱/۶، ۲۰/۴، ۲۶۱۰ بود و ضریب تغییرات  CVتیتر آنتی بادی برای نیوکاسل ۳۱ درصد ، برای آنفلوانزا ۴۹ درصد، برای برونشیت ۵۸ درصد بود، میانگین تیتر گامبورو در گروه تیمار در روزهای یک، ۲۰، ۳۳ و ۴۵ به ترتیب ۱۱۸۰۰، ۵۷۲۷، ۶۳۲۵ و ۸/۵۷۹۷ و در گروه شاهد به ترتیب ۲۲۹۸، ۴۵۰۱، ۱۱۸۰۰ و ۱۰۸۷ بود، ضریب تغییرات تیتر گامبورو در گروه تیمار نیز به ترتیب ،۵/۳۷، ۴۲، ۳۷ و ۴۸ درصد و در گروه شاهد ۵/۳۷، ۵۸، ۹۴ و ۱۳۸ درصد بود، در هر دو گروه با کشتار ۲۰ قطعه جوجه در ۲۰ و ۴۵ روزگی، شاخص نسبت وزن بورس به وزن بدن در گروه تیمار به ترتیب ۲۱/۰. و ۲۳/۰ و در گروه شاهد ۱۰/۰ و ۱۴/۰ بود، .بر این اساس واکسن گامبوروی  IBD ۰۷۱IR موسسه رازی در افزایش تیتر آنتی بادی هومورال و افزایش شاخص بورس در جوجه های تحت مطالعه تاثیر معنی داری (P<۰.۰۵) را نشان داد.

کارایی, شاخص بورس, واکسن رازی, جوجه گوشتی