ارزیابی آلودگی فلزات سنگین گرد و غبار و منشایابی آنها در اتمسفر منطقه کوهدشت استان لرستان

گرد و غبار هوا یکی از مشکلات زیست محیطی در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا است و در بعضی مناطق تحت تاثیر فعالیت های صنعتی، گرد و غبار هوا آلوده به فلزات سنگین است. در این مطالعه گرد و غبار هوای ۱۰ ایستگاه در منطقه کوهدشت استان لرستان در چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان و همچنین خاک سطحی مجاور آن (در مجموع ۴۰ نمونه گرد و غبار و ۱۰ نمونه خاک سطحی) مورد نمونه برداری قرار گرفت و تجزیه فلزات سنگین روی، سرب، کادمیم، نیکل، مس و منگنز روی آنها انجام شد. نتایج نشان داد که مقدار روی در گرد و غبار بسیار بیشتر از خاک های سطحی منطقه (۸۰۰ در مقابل ۸۵ میلی گرم بر کیلوگرم) است. شاخص عامل آلودگی گرد و غبار حاکی از آلودگی بسیار زیاد کادمیم و روی، آلودگی قابل توجه نیکل و سرب و عدم آلودگی به مس و منگنز بود. شدت غنی شدگی سالیانه عناصر کادمیم (۳۳/۹) و روی (۲۴/۶) بسیار زیاد، نیکل (۱۱/۳) قابل توجه، سرب (۶/۴) متوسط، منگنز (۱) و مس (۰/۸۲) کم است. بر اساس نتایج عامل غنی شدگی، منشا عنصر کادمیم، روی و نیکل انسانی، منشا سرب انسانی و طبیعی توام و منشا مس و منگنز طبیعی است.

Keywords:

Air pollution , Enrichment factor , Pollution factor , Pollution load index , Temperature inversion , آلودگی هوا , عامل غنی شدگی , عامل آلودگی , شاخص بار آلودگی , وارونگی دما