شناخت و بررسی عوامل تأخیر و افزایش هزینهها در انجام پروژه های عمرانی و راهکارهای جلوگیری از وقوع آنها

بدون کوچکترین تردیدی، در دنیای امروز که به واقع دنیای سرعت، تکنولوژی و اقتصاد است، همواره سعی می شود که انجام هرگونه عملیات، فعالیت و پروژهای به صورت بهینه و با صرف کمترین هزینه ودر حداقل زمان ممکن صورت گیرد که در این میان اجرای پروژه های عمرانی بخصوص در بخش دولتی به دلیل تأثیر آن در شرایط زندگی و حجم بالای گردش مالی (که حتی یکی از نمادهای نشان دهنده میزان تورم در جامعهمی باشد) از اهمیت فراوانی برخوردار است. این حقیقت در حالی است که در کشور ایران، اتمام پروژههای عمرانی در زمانی کمتر از برنامه زمانبندی آن، خیلی کم به وقوع میپیوندد و عموماً آنچه که رخ میدهد تجاوز زمان و هزینه اجرای پروژهها از مقادیر مقرر است. بر همین اساس، در مقاله حاضر سعی شده راههای دستیابی به اجرای این پروژهها با کمترین هزینه ممکن و منطبق بر برنامه زمانی مصوب و همچنین جلوگیری از وقوع تأخیردر اتمام آنها به تفضیل مورد توجه قرار گیرد. در راستای رسیدن به این هدف، شرایط انجام پروژههای عمرانی ملی و استانی در بخش دولتی (با توجه به حجم بالای ریالی آن) و دلایل کندی پیشرفت، پر هزینه بودن و توقف روند اجرای آنها مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته و ضمن یافتن عوامل وقوع این تاخیرات، هزینههای اضافی و در نهایت توقف پروژهها، راهکارها و پیشنهادات لازم جهت برطرف نمودن این عوامل ارائه شده است. در 1387 و 1388 که توسط معاونت راهبردی ریاست جمهوری ، این مقاله، ضمن بررسی آمار مربوط به پروژه های عمرانی ملی و استانی سالهای 1386در گزارشهای رسمی مربوطه ارائه شدهاند و انجام محاسبات تحلیلی و آماری لازم بر روی این اطلاعات، با ترسیم نمودار و تحلیل آنها و همچنین استفاده از سایر مطالب مرتبط نتایج قابل توجهی حاصل و راهکارهایی ارائه شده است. نتایج حاصل در این تحقیق نشان میدهد که بطور کلیدراجرای بسیاری از پروژههای عمرانی انجام درست، کامل و دقیق مراحل پنجگانه آنها صورت نمیپذیرد و یا اینکه زمان و هزینه لازم جهت تمام مراحل صرف نمیشود و حتی در برخی موارد اساساً تعدادی از این مراحل انجام نمی شود و بیشترین تمرکز تنها روی فاز اجرا صورت میگیرد