عباسعلی آروین اسپنانی - دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

بررسی شرایط ریزاقلیم­شناسی شهری مبتنی بر داده­های ایستگاه­های هواشناختی حرفه­ای، واقعیت­های ملموس تری را از جزیره حرارتی شهری بیان می­کند. از این رو هدف این پژوهش بررسی شرایط ریزاقلیمی و جزیره حرارتی شهری بر اساس داده­های دمای ساعتی و روزانه ایستگاه­های خودکار هواشناسی و آلوده­سنجی تحت نظارت مرکز پایش و کنترل هوای شهرداری اصفهان می­باشد. برای این منظور از روش آزمون همبستگی جهت بررسی اعتبار و صحت داده­های ایستگاه­های هواشناسی شهری استفاده شد که صحت داده­های مذکور در سطح اطمینان ۹۹% تایید شد. سپس جزیره حرارتی شهر بر اساس اختلاف دمای سطوح شهری و حومه بدست آمد. نتایج نشان داد متوسط سالانه جزیره حرارتی برابر با ۲۷/۱-=UHIAN که نشان از عدم شکل­گیری جزیره حرارتی در مقیاس سالانه دارد. حداقل جزیره حرارتی در تابستان ۵۵/۱-=UHISU و حداکثر آن در زمستان ۹۶/۰+=UHIWI می­باشد. به این ترتیب فقط در فصل زمستان متوسط دمای سطح شهر بیشتر از حومه است و جزیره حرارتی شهر بخوبی نمایان است. بررسی رژیم  شبانه­روزی دما در سطوح شهری و غیرشهری نشان داد دمای شهر در شب­هنگام به دلیل ترکم بیشتر آلاینده­های شهری ناشی از دمای کمتر شب و وارونگی­های دمایی بخصوص در فصل سرد، بالاتر از محیط پیرامونی است. در حالی که در روزهنگام به دلیل انعکاس بیشتر سطوح شهری، دمای سطح شهر از محیط پیرامون کمتر است. به این ترتیب جزیره حراتی از نظر فصلی در فصل سرد و از نظر تغییرات شبانه­روزی در شب هنگام بروز می­کند. از نظر مکانی خطوط هم­گرمای جزیره حرارتی شهری عمدتا در شرق و شمال شرق اصفهان متراکم­تر و رخنمون بیشتری دارد و کانون جزیره حرارتی بر شمال شرق اصفهان تمرکز دارد.

اصفهان, ریزاقلیم شناختی, جزیره حرارتی, شهر و پیرامون