حسن محمودزاده - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
معصومه نظری - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پردیس بین المللی ارس
مهدی هریسچیان - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز

بافت فرسوده شهرها در عین حالی که جزء باارزش ترین بافت های شهری می باشند، دارای آسیب پذیری بالایی هم در برابر زلزله می باشند و به همین دلیل تاب آوری آنها در برابر مخاطرات طبیعی از جمله زلزله دارای اهمیت فراوانی می باشد. از این رو پژوهش حاضر با ماهیت توسعه­ای-کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی با هدف ارزیابی میزان تاب آوری بافت فرسوده شهرکرد در برابر زلزله انجام شده است. در این پژوهش داده­های مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخانه­ای و بررسی­ میدانی در سطح خانوار گردآوری شده و  حجم نمونه هم طبق فرمول کوکران معادل ۳۴۱ خانوار برآورد گردید. پس از گردآوری داده ها با بهره­گیری از روش­های کمی و آماری از جمله رگرسیون چندگانه، معادلات ساختاری و تحلیل چند متغیره فازی در محیط GIS، به بررسی میزان تاب آوری شهری و اولویت­بندی شاخص­های تاب آوری محلات بافت فرسوده شهرکرد در برابر زلزله پرداخته شده است. تعداد ۴۴ شاخص تاب آوری شهری در قالب ۴ شاخص مکنون کالبدی، اقتصادی، نهادی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از آزمون بارهای عاملی در نرم افزار LISREL، شاخص های آشکار براساس درجه اهمیت و تاثیرگذاری اولویت بندی و خلاصه سازی شده و برای تهیه نقشه شاخص های موثر، از مدل منطق فازی در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین محلات شهرکرد از نظر میزان تاب آوری تفاوت خیلی زیادی وجودی دارد؛ بدین صورت که محلات واقع در شرق و جنوب شهرکرد، محلات بخش مرکزی و محلات جنوب شرقی به ترتیب دارای تاب آوری خیلی زیاد، متوسط و پایینی هستند. از لحاظ برخورداری از شاخص های تاب آوری هم به ترتیب اولویت شاخص کالبدی با ۲/۶۷.درصد، شاخص اقتصادی با ۳۸ درصد، شاخص نهادی با ۹/۳۶ درصد و شاخص اجتماعی با ۲/۳۶ درصد بیشترین نقش را در تاب آوری شهرکرد داشته اند که نشانگر مهم بودن بعد کالبدی نسبت به بقیه ابعاد است.

تاب آوری, بافت فرسوده, زلزله, رگرسیون چند گانه, معادلات ساختاری, تحلیل چند متغیره فازی, محلات شهرکرد