مهسا طیبی - دانشجوی پزشکی عمومی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
حمیدرضا صادق نیا - عضو هیئت علمی گروه فارماکولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
رضا شفیعی نیک - عضو هیئت علمی گروه فارماکولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
سید هادی موسوی - عضو هیئت علمی گروه فارماکولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
حسن رخشنده - عضو هیئت علمی گروه فارماکولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
علیرضا ابراهیمی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم تربیتی، کارشناس پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
هانیه مستور - استادیار گروه آموزش پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
محمد طاهر بروشکی - عضو هیئت علمی گروه فارماکولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

مقدمه: از نظر طراحان، یک برنامه درسی واقعی که به وسیله دانشجویان تجربه می شود بر برنامه درسی قصدشده برتری دارد. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه نمرات دانشجویان و رضایت مندی ایشان در دروس فارماکولوژی قبل و بعد از برنامه درسی ادغام یافته و همچنین بررسی دیدگاه اساتید و دانشجویان در این خصوص می باشد.روش کار: در این مطالعه توصیفی و مقطعی جامعه آماری شامل ۱۶۲۰ دانشجوی رشته پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد است که از سال تحصیلی ۱۳۸۷ لغایت ۱۳۹۴ در مقطع فیزیوپاتولوژی به تحصیل اشتغال داشته اند. نمرات دانشجویان در دروس فارماکولوژی (۱) و (۲) جمع آوری و به دو گروه قبل و بعد از برنامه درسی ادغام یافته  تقسیم و مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفت.نتایج: در درس فارماکولوژی (۱) بین میانگین نمرات دانشجویان (۱۴.۸) قبل از برنامه درسی ادغام یافته با میانگین (۱۳.۲۴) بعد از برنامه درسی ادغام یافته، تفاوت وجود دارد در حالی که در درس فارماکولوژی (۲) این رابطه برعکس می باشد به طوری که میانگین نمرات درس فارماکولوژی (۲) دانشجویان شرکت کننده در  برنامه درسی ادغام یافته (۱۲.۸۱) بالاتر از نمرات دانشجویان قبل از آن (۱۲.۶۹) است. رضایت مندی دانشجویان درباره  دروس فارماکولوژی (۱) و (۲) در دو دوره قبل از برنامه درسی ادغام یافته و بعد از آن، به طور معناداری از یکدیگر متفاوت است (p≤۰.۰۰۱). در حیطه انگیزشی، بین رضایت مندی دانشجویان قبل و بعد از بازنگری دوره نیز تفاوت معنادار بود (p≤۰.۰۰۱). همچنین اعضای هیات علمی در حیطه های انگیزشی، رضایت مندی و فهم مطالب دانشجویان بعد از برنامه درسی ادغام یافته را بهتر از قبل از آن، ارزیابی نمودند.نتیجه گیری: برنامه درسی ادغام یافته به مرور زمان جای خود را در برنامه درسی موجود باز کرده و اثرات تسهیل کننده یادگیری آن در دانشجویان به مرور زمان بروز و ظهور می کند.

ادغام برنامه درسی, کورس, فارماکولوژی, آموزش پزشکی, دانشجوی پزشکی