آرمین دماوندی - کارشناس ارشد عمران- مهندسی زلزله مدرس دانشگاه آزاد اسلامی- سما شیراز
حسین رهنما - دکترای مکانیک خاک و پی-استادیار دانشگاه صنعتی شیراز
مهدی مخبری - دکترای ژئوتکنیک لرزه ای-عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبا

گسترش خسارات ویرانگر ناشی از حوادث غیر مترقبه خصوصاً زلزله در دهه های اخیر، مهندسین زلزله و مدیران شهری را به یافتن راهکارهائی جهت کا هش بلاهای ناشی از زلزله وادار نموده است . در همین ارتباط برای اولین بار پس از بروز حوادث خانمان سوز، سازمان ملل متحد برای مقابله با بحران های ناشی از زلزله در چهارچوب برنامه ای موسوم به IDNDR مبانی مدیریت بحران را تدوین و تنظیم نمود . پس از آن در کشورهای مختلف دنیا و از جمله درکشور ما راهکارهای فراوانی برای کنترل این بحران تدوین و برنامه ریزی گردید تا بتوان ضایعات ناشی از زلزله را هر چه بیشتر کاهش داد . این برنامه ها به پیشگیری های قبل از وقوع زلزله، اقدامات هنگام وقوع زلزله و عملیات پس از زلزله دسته بندی می شوند. از اقدامات ضروری که می تواند نقش اساسی در کاهش زیان ها داشته باشد، توجه به الگوهای شهرسازی و راه های دسترسی با در نظر گرفتن معیار های مدیریت بحران می باشد . با توجه به زلزله خیز بودن کشور ایران و توسعه شهرک ها و شهرهای جدید از یک طرف و همچنین قرار گرف تن بخش های زیادی از مساحت شهرهای سنتی در بافت های قدیمی و یا فرسوده و فقدان آئین نامه و مقررات استاندارد، لازم است به تدوین معیارهایی جهت بررسی و طراحی شهر ایمن از لحاظ معیارهای مدیریت بحران پرداخته شود . بالا بودن تراکمهای ساختمانی و جمعیتی، کیفیت پایین اب نیه در بدنه شبکه های ارتباطی ودرجه محصوریت بالادر شهرهای بزرگ که منجر به از بین رفتن کارایی شبکه های ارتباطی، حجم بالای تلفات انسانی و خسارتهای مالی در مواقع زلزله می شود، توجه به نقش طراحی شهری در کاهش اثرات زلزله را ضروری ساخته است. این مقاله تلاش می کند که به بیان مخاطرات مرتبط با طراحی شهری و شبکه های ارتباطی از دیدگاه مدیریت بحران زلزله بپردازد، این بررسی ها می تواند شامل شکل و جانمائی سازه ها، دسترسی ها، امداد رسانی ها، پرهیز از ساخت و سازها در نواحی غیر ایمن، اثرات ساختگاه و موضوعات مرتبط با مسائل طراحی شهری و نواحی پرخطر باشد

زلزله، مدیریت بحران، شبکه های ارتباطی، آسیب پذیری، امداد رسانی