بهاء الدین حسن زاده - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه
فرناز ملکی فرد - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه
محمد یخچالی - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه

بیماری سارکوسیستوزیس یکی از شایع ترین بیماری های تک یاخته ای مشترک است که توسط گونه های مختلف سارکوسیستیس ایجاد می شود. با توجه به اهمیت این بیماری در بهداشت عمومی، میزان فراوانی آلودگی به سارکوسیستیس و تنوع گونه ای آن در گوسفندان و گاوهای کشتار شده در کشتارگاه سقز مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع ۲۸۰ راس گوسفند (۱۴۰راس) و گاو (۱۴۰راس) کشتار شده به طور تصادفی انتخاب شدند و از ماهیچه های مری، دیافراگم، قلب، زبان، جوشی و ماهیچه های بین دنده ای نمونه گیری انجام شد. نمونه ها به دو روش مشاهده مستقیم برای کیست های ماکروسکوپی و یافتن کیست های میکروسکوپی به روش هضمی و گسترش مهری مورد بررسی قرار گرفتند. از ۱۴۰ راس گاو در بررسی به روش هضمی و گسترش مهری به ترتیب ۳۷ لاشه (۴۲/۲۶ %) و ۲۷ لاشه (۲۸/۱۹ %) به ترتیب آلوده به برادی زوئیت ها بودند. از ۱۴۰ راس گوسفند تحت مطالعه، در بازرسی ماکروسکوپی ۱۱ لاشه (۸۵/۷ %) ماکروکیست دیده شد. در ارزیابی مورفومتریک، ۹ لاشه (۸۱/۸۱%) دارای کیست های گونه سارکوسیستیس ژیگانته آ بودند و ۲ لاشه (۱۸/۱۸ %) نیز دارای کیست از گونه سارکوسیستیس مدیزیفورمیس بودند. در بررسی با روش گسترش مهری و هضمی به ترتیب ۳۲ لاشه (۸۵/۲۲ %) و ۲۳ لاشه (۴۲/۱۶ %) آلوده به برادی زوئیت انگل بودند. میزان آلودگی در گوسفندان و گاوهای نر بیش تر از ماده بود (۰۵/۰ P<). اختلاف فراوانی آلودگی در گروه های سنی مختلف گوسفندان و گاوهای مورد بررسی معنی دار بود و میزان آلودگی در گوسفندان سه سال و بزرگتر و گاوهای دو سال وبزرگتر، بیشتر دیده شد (۰۵/۰>P). یافته های این مطالعه بیانگر بالا بودن فراوانی آلودگی سارکوسیستیس در گاوها و گوسفندان منطقه بود. بنابراین با توجه به اهمیت سارکوسیستیس در بهداشت عمومی، پیشنهاد می شود از خوردن گوشت خام و نیمه پخته خودداری کرده و اقدامات پیشگیرانه مانند بازرسی دقیق از لاشه ها و حذف کامل یا موضعی لاشه ها در کشتارگاه صورت بگیرد.

کیست ماکروسکوپی, کیست میکروسکوپی, گاو, گوسفند, سارکوسیستیس