ارکیده حیدرنژاد - گروه دامپزشکی، موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
سعید فیروزه - بخش دامپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بجنورد، ایران
سید سهیل قائم مقامی - گروه دامپزشکی، موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
نوید داداش پور دواچی - بخش تحقیقات، پرورش و تولید حیوانات آزمایشگاهی، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی
سعید رضا اصغری - گروه بهداشت و پرورش دام، طیور و آبزیان، مرکز آموزش کشاورزی و منابع طبیعی رسول اکرم (ص)دامغان، موسسه آموزش و ترویج کشاورزی

تشخیص آبستنی زودهنگام یک راهکار استراتژیک در کاهش هزینه های دامداری است. با تشخیص به موقع وقوع آبستنی، هزینه های تغذیه ای و بهداشتی حاصل از نگهداری دام های غیرآبستن بر دام دار تحمیل نخواهد شد. هدف این پژوهش بررسی غلظت هورمون های استرادیول ۱۷ بتا و پروژسترون در شیر جهت تشخیص زودهنگام فحلی و آبستنی در بزهای سانن هست. در این آزمایش ۲۲ راس بز نژاد سانن با سن ۲-۳ ساله، با میانگین زایش ۷۵/۱ و میانگین وزن Kg ۴۵/۳±۵/۴۷ انتخاب شده و تحت شرایط برابر نگهداری شدند. ابتدا همزمانی فحلی در بزها با اسفنج مهبلی و هورمون های PMSG و پروستاگلاندین (اسفنج گذاری به مدت ۱۲ روز و تزریق هورمون ها در روز برداشت اسفنج )انجام شد. روز صفر فحلی با استفاده از فحل یابی توسط تیزر مشخص شد. نمونه های شیر در روزهای صفر و یک چرخه ی فحلی(جهت سنجش هورمون استرادیول و تشخیص فحلی) و در روزهای ۱۹،۲۱،۲۳ و ۲۵ پس از جفت گیری (جهت ارزیابی پروژسترون و تشخیص آبستنی) گرفته شد. میانگین غلظت استرادیول شیر روز صفر فحلی ۰۱/۱۵ (پیکوگرم بر میلی لیتر) pg/ml و روز یک فحلی ۷۶/۲ pg/ml بود. در این آزمایش، بر اساس منابع، حیواناتی که پروژسترون شیر آن ها بیش از ۵/۷ (نانوگرم بر میلی لیتر) ng/ml بود، آبستن فرض شدند که ۵۰ روز بعد با روش اولتراسونوگرافی بررسی شد و نتایج نشان داد که اندازه گیری غلظت پروژسترون شیر از روز ۱۹ بعد از جفت گیری با دقت ۸۶ درصد، می تواند روشی برای تشخیص آبستنی بزها باشد. به طور خلاصه می توان گفت اندازه گیری استرادیول و پروژسترون شیر می تواند روشی برای تشخیص به موقع فحلی و همچنین تشخیص زودهنگام آبستنی باشد.

تشخیص فحلی, استرادیول, پروژسترون, تشخیص آبستنی, بز سانن, شیر