رضا وکیلی - گروه علوم دامی، واحد کاشمر، دانشگاه آزاد اسلامی،کاشمر،ایران
محمدمهدی مدائنی - گروه علوم دامی،واحد کاشمر،دانشگاه آزاد اسلامی،کاشمر،ایران

استفاده از گیاهان دارویی از قدیم در سلامت انسان، دام و طیوراهمیت فراوان داشته و در سال های اخیر به منظور بهبود کارکرد سیستم ایمنی و سلامت دستگاه گوارش مورد توجه بیشتری قرار گرفته اند. این آزمایش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف سیاه دانه برمولفه های رشد، فراسنجههای خونی و ریخت شناسی ژژنوم جوجههای گوشتی انجام شد. آزمایش با استفاده از ۲۵۰ قطعه جوجه راس ۳۰۸ در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار و پنج تکرار صورت پذیرفت. تعیین فراسنجههای بیوشیمیایی خون در ۴۲ روزگی انجام شد. پس از تزریق نیم % گلبول قرمز گوسفندی در هفت و ۱۴ روزگی، در روزهای ۲۱ و ۲۸ خون گیری برای ارزیابی سیستم ایمنی به انجام رسید. افزودن نیم % سیاه دانه سبب بهبود معنیدار افزایش وزن بدن و ضریب تبدیل غذایی شد. کاهش کلسترول و تری گلیسرید،افزایش HDL و بیلی روبین با افزودن سیاه دانه  مشاهده شد. تفاوت مقادیر ایمونوگلوبین تام، ایمونوگلوبین M و ایمونوگلوبین G در ۲۱ و ۲۸ روزگی معنی داری نبود (۰۵/۰P). نتایج این آزمایش نشان داد، افزودن سیاه دانه تا یک % سبب بهبود عملکرد رشد جوجههای گوشتی میشود.

جوجه گوشتی, ریخت شناسی ژژنوم, سیاه دانه, عملکرد, فراسنجههای خونی