شعیب حسینی - استاد گروه گرافیک و انیمیشن، دانشکده هنرهای دیجیتال، دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران (نویسنده مسئول).
محمدرضا احمدزاده - کارشناسی ارشد تهیه کنندگی تلویزیون، دانشکده تولید رادیو و تلویزیون، دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران.

برنامه های عروسکی گونه پرمخاطبی از برنامه های تلویزیونی هستند. از این برنامه ها شخصیت های عروسکی محبوبی ایجاد شده اند که در ذهن بینندگان باقی مانده اند و مخاطبان بسیاری از طیف کودک و بزرگسال به برخی از این عروسک ها علاقه مند شده اند. از این جمله می توان عروسک های کلاه قرمزی و جناب خان را نام برد. چگونگی ایجاد این محبوبیت و عوامل موثر بر آن، سوالی است که بر اساس آن، پژوهش حاضر شکل گرفته است. هدف از این پژوهش آن است که ضمن بررسی عوامل مختلف ایجاد محبوبیت برای عروسک های تلویزیونی در بین مردم و بینندگان، میزان و اولویت بندی این عوامل در نگاه مخاطبان مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد. روش این پژوهش شامل دو مرحله است. اول، پیمایش جهت نظرسنجی از مخاطبان درباره علل جذابیت عروسک ها و سپس مصاحبه نیمه ساختاریافته با افراد خبره و متخصص در این زمینه، در راستای بررسی علل و انگیزه های موجود در نظرات مردمی. لذا در ابتدا برای رسیدن به اهداف موردنظر، با توجه به میزان تداوم در تولید، پخش و ارتباط با مخاطبان در سال های اخیر، دو عروسک کلاه قرمزی و جناب خان به عنوان نمونه موردمطالعه این پژوهش انتخاب شدند. داده های به دست آمده نشان می دهند که عوامل متعددی از ویژگی های فنی و هنری تا گروه تولید و شرایط پخش بر محبوبیت عروسک تلویزیونی اثرگذار می باشند اما این گونه برداشت می شود که اکثر مردم محتوای برنامه عروسکی را نسبت به شکل و شمایل عروسک در اولویت قرار داده اند و همچنین می توان گفت که آنچه مردم می شنوند از اهمیت ویژه تری برخوردار است. درنتیجه، این اهمیت قابل توجه که مردم برای صداپیشه و قصه مرتبط باشخصیت عروسکی قائل هستند می تواند برای سازندگان برنامه های تلویزیونی نقشه راهی باشد تا بتوانند در جذب مخاطب توفیق بیشتری حاصل نمایند.

برنامه سازی تلویزیونی, عروسک های تلویزیونی, کلاه قرمزی, جناب خان