سعیده بیرجندی - نویسنده مسئول، دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
رضا شجری - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان های خارجی، دانشگاه کاشان، ایران.

«چرند و پرند» مجموعه مقالات داستان گونه دهخدا است که در ستونی به همین نام در روزنامه صوراسرافیل منتشر می شد. این مقالات که به زبان عامیانه نوشته شده، فنی بین داستان نویسی و روزنامه نگاری است. دهخدا با استفاده از این فن توانسته مفاهیم موردنظر خود را به مخاطب (توده مردم) منتقل کند. هرچند مقالات او به نام داستان کوتاه شناخته نمی شود و باور بر این است که جمال زاده مبدع داستان کوتاه فارسی است؛ اما می توان مقالات دهخدا را مقدمه ای برای ظهور داستان کوتاه فارسی دانست که نویسندگان داستان کوتاه، مانند جمال زاده از آن تاثیر پذیرفتند. در مقاله حاضر با روش استقرایی شیوه داستان پردازی دهخدا در «چرند و پرند»  را با «یکی بود یکی نبود» جمال زاده مقایسه و بررسی شده است. برای این منظور عناصر داستان در دو اثر نام برده شده با یکدیگر مقایسه شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که عناصر داستان در اغلب مقالات دهخدا وجود دارد، هرچند که این عناصر در پاره ای از موارد، انسجام کمتری دارد. همچنین جمال زاده نیز که به عنوان نخستین نویسنده داستان کوتاه فارسی به شمار می آید، در مجموعه «یکی بود یکی نبود» خود در سبک، درون مایه، موضوع، کانون تمرکز و شخصیت های داستانی متاثر از مقالات دهخداست.

چرند و پرند, دهخدا, داستان کوتاه, یکی بود یکی نبود, جمال زاده