مهسا کوکائیان - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان، ایران
رحیم احمدی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، همدان، ایران
محمدعلی نیل فروش زاده - مرکز تحقیقات پوست و سلول های بنیادی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
سونا زارع - مرکز تحقیقات پوست و سلول های بنیادی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

مقدمه و هدف: روش سلول درمانی در ترمیم زخم های سوختگی از چالش برانگیزترین     روش های درمانی در دنیا محسوب می شود. هدف از این تحقیق تعیین اثر هیدروژل کیتوسان حاوی سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از بافت چربی بر ترمیم زخم سوختگی در مدل حیوانی بود. مواد و روش ها: این پژوهش به صورت تجربی با استفاده از ۲۴ سر موش صحرایی نژاد ویستار انجام شد. زخم سوختگی در پوست موش ها ایجاد و موش ها به دو گروه کنترل (تحت تیمار با نرمال سالین) و گروه تیمار با هیدروژل کیتوسان حاوی سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق ار بافت چربی تقسیم شدند. روند بهبود زخم سوختگی به صورت کمی و کیفی در روزهای هفتم، چهاردهم و بیست و یکم نسبت به روز صفر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. داده ها با استفاده از  روش آماری آنالیز واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: غلظت ۱۰ درصد کیتوسان اثر سیتوتوکسیک معناداری بر سلولهای بنیادی مزانشیمی نداشت و دارای قوام و شفافیت مناسب بوده و بررسی با میکروسکوپ SEM نشانگر تخلل مناسب در کیتوسان تهیه شده بود. بررسی بیان مارکرهای تخصصی در سلولهای بنیادی مزانشیمی و پتانسیل تمایز آنها به سلول های چربی و استخوان موید ماهیت مزانشیمی سلولها بود. مساحت زخم در روزهای ۷، ۱۴ و ۲۱ در گروه تیمار شده با کیتوسان حاوی سلولهای مزانشیمی نسبت به گروه کنترل به طور معناداری کمتر بود. نتیجه گیری: سلول های بنیادی مزانشیمی انتقال یافته توسط کیتوسان به محل زخم، باعث ترمیم سریع تر زخم سوختگی شده و بر این اساس، ارزیابی استفاده از این پانسمان در ترمیم زخم های سوختگی در بیماران حایز اهمیت است.

هیدروژل کیتوسان, سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از بافت چربی, زخم سوختگی