غلامحسین قائدی - دانشکده پزشکی دانشگاه شاهد
آزاد ثابتی - دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی
رضا رستمی - دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران
جمال شمس - گروه روان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

  مقدمه و هدف: هوش هیجانی به عنوان توانایی مدیریت هیجانات و احساسات، نقش مهمی در زندگی و موفقیت افراد دارد. در این بین سازوکار های دفاعی که به صورت ناهشیار صورت می گیرند، هیجانات و در نتیجه مدیریت هیجانات را تحت تاثیر قرار داده، سطح هوش هیجانی در افراد را دستخوش تغییر می کنند. این مقاله سعی دارد که رابطه بین سازوکار های دفاعی و هوش هیجانی را مورد بررسی قرار دهد.             روش کار: برای بررسی رابطه بین سازوکار های دفاعی و هوش هیجانی، نمونه ای ۳۰۰ نفری از دانشجویان (۱۵۳ دختر و ۱۴۷ پسر) دانشگاه شاهد به صورت تصادفی انتخاب شد. سپس پرسشنامه سبک دفاعی و مقیاس هوش هیجانی بر روی آزمودنی ها اجرا شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل های توصیفی، آزمون تی گروه های مستقل، همبستگی و رگرسیون چندگانه استفاده شد.   نتایج: یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که تنها بین سبک های دفاعی بالغ و نوروتیک با مولفه های هوش هیجانی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بین دو جنس در ابعاد ادراک و تنظیم هیجانات و نمره کلی هوش هیجانی، تفاوت معناداری وجود داشت و دختران در این سه عامل، نمرات بالاتری نسبت به پسران کسب کردند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که در بین دختران فقط سبک دفاعی بالغ پیش بینی کننده هوش هیجانی و مولفه هایش بود، در حالی که در پسران، علاوه بر سبک دفاعی بالغ، سبک دفاعی نوروتیک نیز هوش هیجانی و مولفه هایش را پیش بینی می کرد.   نتیجه گیری: به طور کلی، نتایج نشان داد که آن دسته از افراد که از سبک های دفاعی بالغ و نوروتیک استفاده می کنند، از هوش هیجانی بالاتری برخوردارند.

هوش هیجانی, تنظیم هیجانی, ادراک هیجانی, بهره وری هیجانی, سبک دفاعی بالغ, سبک دفاعی نوروتیک, سبک دفاعی نابالغ