لیلا زلیخایی سیار - دانش آموخته دکتری توسعه کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
کریم نادری مهدیی - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
رضا موحدی - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

هدف پژوهش حاضر شناسایی راهکارهای مدیریت پایدار آب کشاورزی و بررسی تاثیر هر یک بر متغیر وابسته تحقیق است که با رویکرد آمیخته (کیفی-کمی) انجام شد. جامعه آماری این مطالعه را کارشناسان و متخصصان حوزه آب در سطح استان همدان به تعداد ۱۳۰ نفر تشکیل می دادند که در مرحله کیفی تعداد ۳۵ نمونه به شیوه هدفمند و در مرحله کمی تعداد ۱۰۰ نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به شیوه تصادفی انتخاب شدند. برای بررسی و تحلیل روابط بین متغیرهای مستقل (راهکارها) و وابسته (مدیریت پایدار آب کشاورزی) از مدل یابی معادلات ساختاری بر اساس الگوریتم PLS بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که ۵۵ درصد از واریانس متغیر وابسته (مدیریت پایدار آب کشاورزی) توسط متغیرهای مستقل موردبررسی (۱۳ راهکار شناسایی شده) تبیین می شود که از بین این راهکارها، «برنامه ریزی آبیاری» (به عنوان راهکار اصلی) با ضریب تاثیر ۲۷۵/۰ بیشترین اهمیت و تاثیر را دارد. آموزش های کاربردی و مستمر با ضریب تاثیر ۲۶۹/۰، بازچرخانی آب در فرآیند تولید با ضریب تاثیر ۲۴۷/۰، افزایش راندمان انتقال آب با ضریب تاثیر ۲۰۹/۰، آگاهی بخشی و اطلاع رسانی با ضریب تاثیر ۱۹۷/۰ و در نهایت کاهش ضایعات کشاورزی با ضریب تاثیر ۱۷۲/۰ به ترتیب رتبه های دوم تا ششم را به خود اختصاص دادند.

آب کشاورزی, راهکار, روش آمیخته, مدیریت پایدار