شهرام سلیمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوتکنیک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان،
زهرا مردانی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان
محمدجواد کاظمینی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

تونل سازی و احداث فضاهای زیرزمینی به ناچار باعث اعمال مقادیر مختلفی از جابجایی از تونل به سمت زمین می شود که منجر به نشست سطح زمین می شود. نشست سطح زمین ممکن است باعث آسیب رساندن به سازه های سطحی موجود و مخاطرات محیطی شود. یکی از عوامل اصلی برای به حداقل رساندن تاثیرات زیان آور احتمالی نشست زمین بر روی سازه های موجود و محیط، توانایی پیش بینی پروفیل نشست زمین می باشد. در مقاله ی حاضر به بررسی روش ها و تئوری های مختلف پیش بینی، محاسبه و اندازه گیری نشست های سطح زمین ناشی از حفاری تونل های شهری و تلاش های انجام شده در این زمینه پرداخته شده است و معایب و مزیت و کارایی روش های مذکور ارزیابی شده و توصیه های عملی درمورد استفاده از این روش ها ارائه گردیده است.بررسی های انجام شده در رابطه با موضوع نشست زمین در اثر حفر تونل را در حالت کلی می توان به بررسی مطالعات تجربی، مدلسازی های آزمایشگاهی، بررسی مطالعات تئوری و تحلیلی، استفاده از روش های عددی در مدل سازی و استفاده از شبکه ی عصبی مصنوعی تقسیم کرد که در هر روش تحقیقات فراوانی انجام شده است. در کنار روش های اصلی محاسبه ی نشست، استفاده از ابزار دقیق و رفتارسنجی در حین اجرای پروژه نیز می تواند نقش مهمی در برآورد میزان نشست و کنترل زمین ایفا نماید. هر کدام از روش های فوق دارای نقاط قوتی است و می تواند از جهاتی به تبیین مسئله کمک کند. اخیراً با پیشرفت فن آوری سخت افزار و نرم افزار، محققین علاقه ی بیشتری برای استفاده از مدل سازی های عددی نشان می دهند. تکنیک های قوی در مدل سازی و شبیه سازی، تضمین کننده ی دقت پیش بینی ها می باشد

پیش بینی نشست تونل، روش های تجربی، مدل سازی عددی، روش تحلیلی ، شبکه ی عصبی مصنوعی