زهرا کمالی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی گرایش کالبدی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران،
مریم قاسمی - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران،
خدیجه بوذرجمهری - دانشیارگروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران

واحدهای مسکونی روستایی در کشور ضمن برخورداری از ارزش های معماری؛ الگوهای بصری و زیبایی شناختی؛ انطباق با محیط طبیعی؛ هماهنگی با عملکرد زیستی و معیشتی، استفاده از مصالح محلی و دانش بومی و ...؛ که به آن هویت خاصی می دهد دارای کاستی هایی چون آسیب پذیری در برابر سوانح طبیعی، به دلیل ضعف سازه ای نیز می باشند. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی خصوصیات سازه ای مساکن روستایی و میزان مقاومت آن ها در مواجهه با سیل است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است، در این مطالعه ۹ روستای شهرستان که بیشتر از سایر روستاها تحت تاثیر سیل بوده است مورد بررسی قرار گرفت. به کمک فرمول کوکران حجم نمونه ۲۲۵ مسکن تعیین شد که به کمک سرپرستان خانوار ساکن در مساکن پرسشنامه محقق یافته تکمیل شد. براساس یافته های تحقیق ۵۰.۵ درصد مساکن روستایی در روستاهای مورد بررسی نوساز، ۳.۶ درصد در حال ساخت، ۳۷.۲ درصد مرمتی و ۸.۸ درصد مخروبه است. از نظر اسکلت بندی ساختمان ۵۸.۷% فلزی، ۳۰.۷% تمام چوب و ۹.۸% با آهن و طاق و تنها ۰.۹ بتن مسلح یا بتن آرمه می باشد. از مجموع مساکن مورد بررسی ۱۳۴ مسکن دارای سازه بادوام (عمدتا فلزی)، ۲۲ مسکن دارای سازه نیمه بادوام (عمدتا آجر) و ۶۹ سازه بی دوام (عمدتا خشت و گل) می باشد. میزان تخریب مساکن تحت تاثیر سیل نسبتا بالا است به طوری که تنها در سیل سال ۱۳۹۸ در مجموع ۹ روستای مورد بررسی تعداد ۳۲ مسکن به طور کامل تخریب شده و ۱۰۲ مسکن نیاز به تعمیر داشته اند.

سیل، مقاومت سازه، مسکن روستایی، درگز