بهرنگ دریای لعل - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی رودسرو املش
ریحانه حوصله دار صابر - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی آستانه اشرفیه

وقتی سخن از معماری کهن ایران به میان می آید شاید کمتر کسی باشد که نتواند مصادیق آن را در ذهن مجسم کند ، مصادیقی که بیانگر مبانی نظری خاص معماری ایران زمین هستند ، نظم ، توازن ، تقارن ، تعادل ، بافت ، فرم ، فضا و ... به خوبی یادآور پیشینه تاریخی معماری ما هستند . اما امروز با نگاهی به معماری معاصر ایران و مقایسه آن با معماری مغرب زمین شاید چیز دیگری به ذهن متبادر می شود ، معماران امروز ایران شاید مصادق این بیت اند که : سالها دل طلب جام جم از ما می کرد و آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا می کرد : و یا شاید به نقل از استادم دیبا 1 " معماری معاصر ایران ، هنوز در سردرگمی میان برداشت سطحی برخاسته از نگاهی حسرت آمیز به گذشته تا فرهیختگی به الگوی غربی به سر می برد . " معماری گذشته ایران که همواره با تکیه بر خلاقیت و خصایص پایدار از جایگاهی ویژه برخوردار بود در عصر حاضر در اثر مواجهه با پدیده های گوناگون نظیر سایت های استعماری و سرازیر شدن ثروت های نفتی ، بدون دارا بودن پشتوانه مدیریتی لازم و نیز دلباختگی به مظاهر تمدن تازه صنعتی شده غربی از حقیقت خویش فاصله گرفته است . و این در حالی است که معماری کهن ایران زمین ، با توجه به مصادیق فراوان قابل بحث و بررسی ، به خوبی به مبانی پایداری وفادار بوده است . ساختمان های کهن ایران طوری طراحی شده اند که در زمستان به خوبی و سادگی گرم می شوند و در تابستان به راحتی خنک و این ساده ترین وکاربردی ترین مفهوم معماری پایداراست . دست کم از اصول معماری ایرانی خود بسندگی و پرهیز از بیهودگی 2 را بدون کوچکترین کم و کاستی می توان با معماری پایدار ( سبز ) مطابق دانست و این یعنی معماری ایران خیلی قبل تر از آنکه دنیا به فکر نگرشی نو به معماری باشد اینگونه می آفریده است .آنچه امروز بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد بحث و بررسی درباره الگوهای معماری ایرانی است ، این الگوها هر چند در پاره ای از موارد شاید خالی از اشکال نباشد امادر اغلب موارد هنوز راهگشا و قابل استناد هستند معماران گذشته ایران زمین آنچنان خردمندانه و خلاقانه طراحی ی کردن که هنوز و همراه می توان از آنها و آثارشان آموخت . در این مقاله سعی شده است تا با تعریف ساده ای از معماری پایدار و مبانی آن ، نمونه ای موفق از شهر سازی پایدار (روستای ماسوله ) مورد بررسی قرار گیرد

توسعه پایدار، معماری پایدار، شهرسازی پایدار، گونه شناسی، توسعه پایدار