پرنیان شریفیان - کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری ، دانشکده هنر و معماری ، واحد تهران مرکز ، دانشگاه آزاد اسلامی
مهرداد متین - استادیار گروه معماری ، دانشکده هنر و معماری ، واحد تهران مرکز ، دانشگاه آزاد اسلامی

بیان مساله: معماری سبز یا بیوفیلیک نوعی طراحی هوشمندانه است که با تشخیص نیاز فطری انسان و همراه با استراتژی های جهانی، فضاهایی را طراحی و خلق می کند که به تبع آن ها بتوان از طبیعت به عنوان یک عامل تاثیرگذار در ارتقای آرامش درونی و کیفیت زندگی بهره جست. محیط های فیزیکی اطراف انسان نقش مهمی در معنادهی و سازمان بخشی به زندگی او بازی می کنند. تحقیقات نشان داده که بسیاری از ناهنجاری های رفتاری در کیفیت نامطلوب و نامناسب فضاهای مسکونی، آموزشی و کاری افراد نهفته است. سوال تحقیق: چگونه می توان بین فضای آموزشی و طبیعت تعامل برقرار کرد؟ آیا استفاده از عناصر و الگوهای طبیعی در طراحی محیط آموزشی می تواند بر ارتقای کیفیت آموزش و در نتیجه افزایش کیفیت زندگی نقش داشته باشد؟ اهداف تحقیق: بررسی اثرات اصول و شاخص های معماری بیوفیلیک بر ادراک و آرامش روانی دانشجویان دانشکده هنر و معماری با ایجادتعامل بین فضا و طبیعت درطراحی دانشکده معماری روش تحقیق:ماهیت این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و نیمه آزمایشی می باشد.روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت کتابخانه ای ومیدانی وبا استفاده از دو پرسشنامه انجام گرفت. نتایج به دست آمده از پرسشنامه ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس ANOVA از طریق نرم افزار SPSS مورد تجریه و تحلیل آماری قرار گرفت. در این پژوهش اصول معماری بیوفیلیک بر ادراک دانشجویان دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد خوراسگان اصفهان (فضای آموزشی بیوفیلیک) با دانشگاه آزاد تهران مرکز (فضای آموزشی مصنوع) مورد سنجش و بررسی قرار گرفت. مهم ترین یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: یافته های آزمون روانشناسی کارنز نشان داد که میانگین شاخص های روحی روانی (تمرکز، تفکر، ادراک، آرامش و راندمان عملکردی) در محیط آموزشی بیوفیلیک در مقایسه با محیط آموزشی مصنوع به طور معنی داری از سطح بالاتری برخوردار است. همچنین در مقایسه جزء به جزء شاخص های مکانی شواهد حاکی از این بود که شاخص های محیطی شامل : توانایی محیط در ایجاد امنیت و آرامش فردی، امکان تعاملات اجتماعی به دور از ازدحام، انسجام بصری مکان، پیچیدگی فضا از لحاظ پیوند فرد با طبیعت و تحریک حواس پنجگانه، به ترتیب بالاترین تاثیر را در بین کل شاخص ها ، بر ادراک دانشجویان در محیط بیوفیلیک نسبت به محیط مصنوع داشتند. در راستای دستاوردهای این پژوهش، طراحی دانشکده هنر و معماری بر مبنای اصول طراحی بیوفیلیک برای منطقه ۲۲ تهران انجام گرفت.

معماری سبز، معماری بیوفیلیک، تعامل با طبیعت، فضای آموزشی، روانشناسی محیط