ساناز کلهر - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران ،ایران
سمر کلهر - مدرس دانشگاه سوره تهران،تهران، ایران،

ایوان یکی از مهمترین عناصر شاخص و دعوت کننده در معماری ایران به حساب می آید و همواره از پیش ازاسلام تا کنون به عنوان عنصری مهم و هویت بخش در بناهای مختلف این سرزمین ایفای نقش کرده است. این عنصر به ظاهر ساده که در بیشتر اوقات دارای تزئینات می باشد، برای گستره وسیعی از فضاهای نیمه باز به کار رفته است. هدف از این پژوهش مطالعه تاریخی و بررسی مفاهیم قرآنی در ساخت و تزئین ایوان مساجد ایرانی با محوریت نمادگرایی است. که شناخت بهتر و درست آن، بستر مناسبی را برای درک کارکردهای آن فراهم می کند. تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سوال می باشد که حکمت ساخت و تزئین ایوان از منظر قرآن کریم در دوره اسلامی چیست؟ وچه انگاره های اسلامی درکاربرد و روند شکل گیری آن نقش داشته اند. لذا در این پژوهش از روش کتابخانه ای و اسنادی به گردآوری اطلاعات پرداخته و برای ارزیابی یافته ها از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. بررسی ها نشان می دهد در ایران بعد از اسلام با تغییر شکل به ایوان قوس دار، به تدریج مفاهیم عمیق و پیچیده ای در قالب نحوه ی قرارگیری، نقش تزئینات و ارتباط آن با سایر عناصر مساجد باعث ایجاد فضاهای قدسی و عبادی شده است که با نسبت دادن مفاهیم الهی به مادیات، پلی برای رسیدن به وحدت می باشد.

ایوان، مساجد ایرانی،آیات قرآن، تزئین ، معماری اسلامی