امیرحسین جشنیان - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران حمل و نقل و ترافیک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

در بوجود آمدن سفرهای شهری عواملی همچون عوامل اقتصادی- اجتماعی، تراکم کاربری زمین، فراهم بودن وسایل نقلیه تاثیرگذارند. برآورد تقاضای سفر یکی از مهم ترین مقوله های برنامه ریزی حمل و نقل است. با توجه به عدم درنظر گیری کاربری های جاذب سفر در مرحله توزیع در مدل حمل و نقل و ترافیک شهر تهران،در این مقاله سعی گردید با استفاده از داده های واقعی در کاربری های زمین شهر تهران و شبکه حمل و نقل و روابط موجود در شاخص های مسیر یکپارچه، شاخص دسترسی دموگرافیک، شاخص مسیر سرعت، فاکتور مسیر، شاخص تراکم شبکه حمل و نقل به شاخص دسترسی پیشنهادی دستیابی نمود. بنابراین محاسبه دسترسی بعنوان عامل پیوند دهنده کاربری زمین و حمل و نقل ضروری است. بر اساس نتایج حاصله شاخص دسترسی برای مناطق ۵، ۱۴، ۱ و ۹ با توجه به شاخص ها و فاکتورهای مذکور برای شاخص دسترسی پیشنهادی حاصل شد. در ادامه نیز به منظور تحلیل فضایی، تغییرات قابلیت پیاده مداری و غلظت آلاینده های هوا، با فاصله از مراکز شهری، میانگین فاصله هر تخمین میزان اختلاط کاربری ها از رابطه فرانک و همکاران در سال ۲۰۰۷ مورد استفاده قرار گرفت و با تحلیل فضایی از نرم افزار GIS شاخص آلودگی هوا بر اساس فاصله از مراکز شهری و شاخص دسترسی برای مناطق ۳، ۷ و ۵ از آلودگی بالایی برخوردارند که توجه به منطقه ۵ به عنوان منطقه با اهمیت در ایجاد آلودگی هوا با توجه به شاخص دسترسی بدست آمده امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.

دسترسی، مدل تعاملی، کاربری زمین، حمل و نقل، مناطق ۲۲ گانه شهرداری تهران