فریده مردانی نژاد - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری انشگاه هنر اصفهان
مهین نسترن - دانشیار گروه شهرسازی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان

شهر سیستمی باز، پیچیده و اجتماعی است ازین رو تلاش برای مدیریت مخاطرات محیطی با چنین سطحی از پیچیدگی درونی حائز اهمیت است. تحلیل های ریسک سنتی به علت عدم توجه به ظرفیت های انسانی حوزه های مورد مطالعه ممکن است تصمیم گیری ها و اقدامات را به سوی اطمینان غلطی هدایت نماید لذا چارچوب ماتریس تاب آوری با در نظر گرفتن ذینفعان محلی در حوزه های فیزیکی، اجتماعی، اطلاعاتی و شناختی همسو با مراحل آماده سازی، جذب، بازیابی و انطباق، مدیریت مخاطرات را به نحو سازنده ای به شکل محلی فعال می کند. این مقاله با تحلیل گفتمان متنی مصاحبه های نیمه ساحتاریافته ماتریس ارزیابی تاب آوری را برای حوزه های در حال توسعه ای که تلاش می کنند ناهمگونی حاکم بر شهر را تعادل بخشند تکمیل می کند. ارزیابی این ماتریس در محله نیزه و واحد همسایگی گلبو از منطقه پنج شهرداری مشهد با مرکزیت همسایگی دبستان نشان می دهد که عمده ترین اقدامات از سوی گروه های ذیربط و در مرحله آماده سازی پیش از بحران دارای بالاترین و موثرترین نقش در مدیریت ریسک و مخاطرات می باشند. این ماتریس کیفی می تواند تصویرگر مناسبی از مسیر پیش رو در تحلیل و مدیریت ریسک مخاطرات محیطی جوامع محلی باشد و نتایج آن فرصت هایی را برای الویت بندی، همکاری و تصمیم گیری بهتر با مشارکت ذینفعان فراهم می کند.

تاب آوری شهری، ماتریس تاب آوری، تحلیل ریسک، مدیریت مخاطرات محیطی، واحد همسایگی