محمد راهخدایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی زلزله دانشگاه صنعتی شیراز
حسین رهنما - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شیراز

با توجه به واقع شدن شهر شیراز در منطقه ای با خطر نسبی زیاد لرزهای، شناخت آسیب پذیری این شهر در مقابل زلزله از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این راستا بررسی آسیب پذیری لرزهای شبکه گاز شهری جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده است. از جمله تاسیسات حائز اهمیت شبکه گاز در هنگام زلزله خطوط لوله میباشد. خطوط لوله یک شبکه گاز شهری شامل خطوط انتقال، شبکه وتوزیع میباشد. صدمه دیدن خطوط لوله شبکه گاز در هنگام زلزله بدلیل قطع گاز و قابلیت انفجار شبکه میتواند ایمنی و اقتصاد شهروندان را به شدت تهدید کند. مودهای مختلف آسیب که در هنگام زلزله حطوط لوله شبکه گاز را تهدید میکند شامل اثرات ناشی از امواج زلزله، جابجائی گسل، نشست ناشی از روانگرایی و زمین لغزش می باشد. در این تحقیق آسیبپذیری لرزهای خطوط لوله 250 پوند که خطوط اصلی درونشهری شبکه گاز را تشکیل میدهند مورد بررسی قرار میگیرد. روش مورد استفاده برپایه تئوری احتمالات و قابلیت اعتماد میباشد. هم چنین مطالعات JICA وآییننامه لرزهای شریانهای حیاتی چند کشور بخصوص ژاپن مورد استفاده واقع شده است[ مطالعات رسیک لرزهای خطوط لوله شامل دو بخش تحلیل خطرو آسیبپذیری است. در این تحقیق بخش آسیبپذیری لرزهای با استفاده از ترسیم نمودارهای شکست مدنظر است. جهت ترسیم نمودارهای شکست (Fragility Curves روابط احتمال آسیب ناشی از اثر مود آسیب امواج لرزهای برای حالت مختلف آسیب بدست آمده است و سپس روابط آیین نامه لرزهای کشورهای ژاپن، هند و آمریکا جهت بدست آوردن .[ کرنش لوله ارائه گردیده است[ 2و...و 6 در بخش پایانی تحقیق بصورت موردی آسیبپذیری خطوط لوله 250 پوند زیر نواحی 3 و 4 از شبکه گاز شهری شیراز مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای مشاهده و مشبندی خطوط لوله و شبکه، بدست آوردن موقعیت دقیق محل عبور خطوط، تعیین مشخصات مورد نیاز شبکه و تحلیل نتایج در سطح وسیع از نرم افزار ArcGIS استفاده شدهاست. برای تعدادی از مشهای شامل خطوط لوله 250 پوند که مشخصات ژیوتکنیکی آنها در دسترس بود، میزان آسیبپذیری ناشی از اثر امواج لرزهای در حالات مختلف آسیب با ترسیم نمودارهای شکست بدست آمدهاست

خطوط لوله 250 پوند شبکه گاز شهری، آسیب پذیری لرزهای ، تئوری احتمالات، قابلیت اعتمادنمودارهای شکست .(Fragility Curves