لطیف حاجی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس
محمد چیذری - استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
شهلا چوبچیان - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

تعاونیهای کشاورزی اهرمی مناسب برای توسعهی اقتصادی، اجتماعی و ابزاری برای گردآوری نیروها و منابع توسعه به شمار میآیند. هدف اصلی این مطالعه تدوین یک مدل ساختاری به منظور تحلیل اثرات عوامل اجتماعی، اقتصادی، زیستمحیطی و نهادی بر توسعهی پایدار تعاونیهای تولید کشاورزی شهرستان نقده میباشد. برای دستیابی به این هدف یک مدل ساختاری با پنج متغیر نهفته و ۲۲ شاخص آشکار تدوین شد. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه و جامعهی آماری نیز شامل اعضای تعاونیهای تولید کشاورزی شهرستان نقده به تعداد ۷۷۸ نفر بود. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (۱۹۷۰) به روش نمونهگیری تصادفی با انتساب متناسب ۲۶۰ نفر انتخاب شد. برای تعیین روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامهها از پانل متخصصان گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس استفاده شد. همچنین به منظور سنجش پایایی ابزار تحقیق از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای قسمتهای مختلف پرسشنامه بین ۷۸/۰ تا ۸۱/۰ محاسبه شد. به منظور بررسی و برازش متغیرهای نهفته و آزمون فرضیههای پژوهش از روش مدلسازی معادلات ساختاری با نرمافزار LISREL۸.۸۰ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی، پایایی و برازش متغیرهای نهفتهی پژوهش را تایید کردند. مدلسازی معادلات ساختاری نیز نشان داد که مولفههای اجتماعی (۸۴/۰= , γ۲۴/۲=t)، اقتصادی (۳۶/۰= , γ۰۴/۳=t)، زیستمحیطی (۵۲/۰= , γ۱۴/۳=t) و نهادی (۳۵/۰= , γ۹۶/۲=t) تبیینکنندهی ۶۳ درصد از تغییرات پراکنش توسعهی پایدار تعاونیهای تولید کشاورزی بودند و شاخصهای برازش مدل در وضعیت خوبی قرار داشتند.

تعاونیهای تولید کشاورزی, توسعهی پایدار, تحلیل عاملی تاییدی, مدلسازی معادلات ساختاری, شهرستان نقده