رضا میرزایی - استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
الهه جوهری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه شاندیز، مشهد، ایران

گسترش گردشگری مذهبی و سفرهای زیارتی در جهان و در ادیان مختلف ، جایگاه مقاصد اینگونه از گردشگری را افزایش داده و به تبع بر مسائل و مشکلات آنها در برآورد خدمات اقامتی مورد نیاز گردشگران و زائران افزوده است . شهر مشهد نیز به عنوان یکی از مقاصد گردشگری مذهبی و زیارت در این مجموعه قرار می گیرد . کلان شهر مشهد به واسطه وجود بارگاه امام رضا ( ع ) همه ساله پذیرای بیش از پانزده میلیون گردشگر و زائر است ؛ از جمله دغدغه های عمده برنامه ریزان شهری اسکان زائران و از دیدگاه تقاضا (گردشگر) و توسعه صنعت گردشگری می باشد و مدیریت حضور و رفت و آمد گردشگران در شهر بزرگ اهمیت بسیاری در ترافیک شهر دارد . از ارکان اصلی صنعت گردشگری فضاهای اقامتی می باشد. نکته حائز اهمیت در فضاهای اقامتی مکانیابی صحیح این کاربری در شهرهاست. در برنامه ریزی مراکز اقامتی ، در نظر گرفتن چگونگی مکان یابی ، ساماندهی فضایی با توجه به مقیاس جغرافیایی، مکان اقامت از اهمیت ویژه بر خوردار است . تکنیک های تصمیم گیری معمولا برای انتخاب بهترین راه حل و تعیین گزینه مناسب استفاده می شوند . به منظور ساده سازی فرآیند تصمیم گیری ، روش های ریاضی بسیاری پیشنهاد شده اند که میتواند ما را در رسیدن به نتیجه مطلوب و دقیق یازی کند. در این پژوهش روش های رتبه بندی ترجیحی برای غنی سازی ارزیابی ها ( PROMETHEE ) در تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره ، همچون مطالعات مکان یابی،با هدف انتخاب و یا رتبه بندی گزینه ها با توجه به معیارهای چندگانه استفاده شده است. روش پژوهش به شیوه کتابخانه ای و تحلیل کمی می باشد . گردآوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از طریق ابزار پرسشنامه انجام شده است . جامعه آماری پژوهش ، متخصصان و اساتید دانشگاه بوده اند. در نتیجه با توجه به اولویت ها ، اهداف و استفاده از روش های ریاضی سعی در انتخاب بهترین مکان برای فضای اقامتی در مشهد شده است. با استفاده روش کمی (PROMETHEE) مناسب ترین محل قرار گیری مراکز اقامتی نسبت به جاذبه اصلی شهر سنجیده شد و در نهایت، مطابق نظر جامعه هدف، فاصله هتل تا اصلی ترین جاذبه شهر مشهد یعنی حرم مطهر رضوی ، مهم ترین عامل در مناسب بودن محل استقرار هتل است و بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داد و در جدول رتبه بندی اولویت اول در را نسبت به سایز گزینه های انتخاب شده مکان هتل بدست آورده است.

مشهد، هتل، مکانیابی، گردشگری شهری