سارا مخت - کارشناس ارشد توسعه روستایی، دانشگاه تهران
اصغر باقری - دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی
فاطمه شفیعی - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حسین شعبانعلی فمی - دانشیار دانشگاه تهران

بخش کشاورزی از مهم ترین بخش های اقتصادی کشور به شمار می آید و در برنامه های توسعه اقتصادی و فرهنگی، محور و پیش شرط توسعه است. ازآنجاکه مشاغل کشاورزی به طورعمده در اختیار روستاییان قرار دارند، نیروی انسانی به ویژه نیروی های جوان روستایی را می توان از عوامل مهم توسعه کشاورزی قلمداد کرد. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر بر انگیزه جوانان روستایی برای انتخاب مشاغل کشاورزی است. این تحقیق به روش پیمایشی انجام شد و جامعه آماری آن جوانان روستایی ۲۴-۱۵ساله شهرستان گنبدکاووس بودند. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه را گروهی از استادان و متخصصان تایید کردند. برای دستیابی به پایایی ابزار پژوهش، آزمون مقدماتی انجام گرفت و ضریب آلفای کرونباخ برای بخش های مختلف پرسشنامه بین ۷۲/۰ و ۹۰/۰ به دست آمد. براساس یافته های تحقیق، میزان علاقه جوانان روستایی به سکونت در روستا در سطح زیاد و خیلی زیاد است. اولویت بندی دیدگاه های جوانان روستایی در زمینه مشاغل کشاورزی نشان داد که به کاربردن راه حل های موثر در مقابله با مشکلات و توانایی انجام کارهای طولانی در مزرعه، از مهم ترین انگیزه های جوانان روستایی برای انتخاب مشاغل کشاورزی است. آزمون همبستگی نشان داد که بین سابقه کشاورزی والدین، تملک زمین آبی، علاقه به شغل کشاورزی، و ویژگی های کارآفرینانه با میزان انگیزه جوانان روستایی برای انتخاب حرفه های کشاورزی، رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. نتایج آزمون مقایسه ای حاکی از وجود اختلاف معنا داری بین میزان انگیزه دو گروه از جوانان (شاغل و بیکار، افراد دارای مهارت کاری معین و فاقد مهارت کاری و نیز افراد دارای تمایل به راه اندازی کسب وکار در حرفه کشاورزی و کسانی که راغب به را ه اندازی این گونه کسب وکارها نیستند) با برخی از ویژگی های حرفه ای بود. نتیجه تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که متغیرهای عمل گرایی، چالش طلبی و تحمل ابهام از مهم ترین تبیین کننده های تغییرات متغیر وابسته اند.

انگیزه, جوانان روستایی, مشاغل کشاورزی, توسعه روستایی, گنبدکاووس