مریم عزتی بابی - دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
نیلوفر میکائیلی - استاد روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

 اهداف: هدف این پژوهش مقایسه شایستگی اجتماعی و رفتارقلدری- ­قربانی در دانش ­آموزان با وبدون ناتوانی یادگیری خاص بود.­مواد و روش ها: طرح پژوهش توصیفی از نوع علی-­ مقایسه ­ای است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه­ دانش ­آموزان مبتلا به اختلال یادگیری مراجعه کننده به مراکز آموزشی شهرستان گرمی در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ و دانش ­آموزان عادی(فاقد اختلال یادگیری) همان شهر بودند که از بین آنها تعداد ۶۰ نفر(۳۰ نفر مبتلا به ناتوانی یادگیری و ۳۰ نفر بدون ناتوانی یادگیری) با روش نمونه­ گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع ­آوری داده ­ها از پرسشنامه شایستگی اجتماعی کوهن و رسمن و پرسشنامه قلدری– قربانی اولویوس استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ­ها از تحلیل واریانس­ چندمتغیره(مانوا) استفاده ­گردید. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس نشان داد که بین دو گروه در شایستگی­ اجتماعی و رفتار قلدری- قربانی تفاوت معناداری وجود دارد (P<۰/۰۰۱)؛ بدین ­ترتیب که شایستگی اجتماعی در دانش ­آموزان دارای ناتوانی یادگیری کم­تر از دانش ­آموزان عادی است و همچنین رفتار قلدری-قربانی در دانش­ آموزان دارای ناتوانی یادگیری بیشتر از دانش ­آموزان عادی است.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان دادکه دانش ­آموزان با ناتوانی یادگیری خطرپذیری بیشتری برای ابتلا به مشکلات رفتاری ( قلدری– قربانی) دارند. از این­ رو ارائه برنامه­ های آموزشی به والدین و مربیان به منظور پیشگیری از بروز اختلال ­های رفتاری و تشخیص و درمان به موقع آن ضروری است . 

واژه های کلیدی :شایستگی اجتماعی, رفتار قلدری– قربانی, ناتوانی یادگیری خاص