مریم قلاسی - گروه فلسفه دانشگاه فردوسی مشهد
محمد کاظم علمی - فلسفه دانشگاه فردوسی مشهد
سید مرتضی حسینی شاهرودی - فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

از جمله مسائل مهم در مباحث اخلاقی و فلسفه اخلاق، عامل انگیزش اخلاقی و تحقق فعل اخلاقی است. در این جستار می کوشیم نقش عقل در انگیزش اخلاقی را از منظر علامه طباطبایی بررسی کنیم. در این راستا، ابتدا سهم و نقش عقل را در افعال ارادی بررسی کرده و عوامل تحقق یک فعل ارادی از منظر علامه طباطبایی مشخص می نماییم. سپس مولفه های موثر بر اعتبارسازی صحیح عقل عملی را که منجر به تحقق فعل اخلاقی می شود، بررسی می کنیم. یافته های این پژوهش نشان می دهد که از نظر علامه ادراکات حقیقی که توسط عقل نظری ادراک می شوند، علت ناقص انگیزش در فعل اخلاقی و ادراکات اعتباری که توسط عقل عملی اعتبار می گردد، عامل تحقق عمل می باشند، چنان که علامه نیز در تعریف عقل عملی، آن را مبدا افعال ارادی برمی شمارد. البته اعتبارسازی عقل عملی تحت تاثیر مولفه هایی است که در این پژوهش به آن پرداخته خواهد شد.

عقل , اخلاق , ادراکات اعتباری , افعال ارادی , علامه طباطبایی