لیلا زرین - دانشجوی دکتری مهندسی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد امارات
سید مجید مفیدی شمیرانی - عضو هیات علمی ، گروه معماری، مهندسی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ، تهران، ایران.
منصوره طاهباز - دانشیار و عضو هیات علمی گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

امروزه کره زمین با مشکل جدی آلودگی هوا مواجه است، یکی از نتایج آن پدیده گرم شدن کره زمین است. فاکتورهای مهم آلودگی هوا خصوصا در محیط های شهری، اتومبیل و ساختمان های مسکونی هستند. بنابراین اگر ساختمان های مسکونی که به عنوان بخشی از مصرف کنندگان این انرژی هستند، میزان مصرف انرژی را کاهش دهند، آلودگی هوا کاهش می یابد. یکی از جلوه های معماری پایدار، معماری سنتی ایران است که با انتخاب درست تناسبات و جهت گیری ها، سعی در حرکت به سمت معماری پایدار داشته است. این تحقیق به دنبال بررسی چگونگی تطبیق معماری و اقلیم در اقلیم خشک و چگونگی توجه به شرایط آب و هوایی در ایجاد خانه های مورد نظر برای ایجاد آسایش مطلوب و کاهش مصرف انرژی بوده است. در راستای دستیابی به این اهداف ، شهرهایی از میان اقلیم BW , Ds خانه هایی به عنوان نمونه های مطالعاتی جهت تحلیل انتخاب گردیده که بر اساس معیار تناسبات کالبدی مورد تحلیل قرار گرفته اند. بررسی ها نشان داد که از نظر ویژگی های کالبدی در اقلیم خشک، فرم حیاط ، توده های ساختمانی ، جهت کشیدگی حیاط در خانه ها ، میانگین نسبت فضای باز به فضای بسته متفاوت می باشد. همچنین می توان گفت هر دو اقلیم دارای شباهت هستند؛ بدین شکل که بیشترین مساحت نما و بازشو به نمای جنوبی و کمترین سطح و بازشو به نمای غربی تعلق دارد. استفاده از این الگوها می تواندمصرف انرژی را کاهش دهد. به طوریکه می توان از طریق تامین معیار تناسبات کالبدی، در کنار سایر معیارهای معماری پایدار، گامی در جهت ارتقای پایداری برداشت.

معماری پایدار, سرد و خشک, گرم و خشک, تناسبات کالبدی