سید امیر سید جعفری - دانشجوی دکتری کلام اسلامی، دانشگاه قم، نویسنده مسئول
احمد بهشتی مهر - عضو هیئت علمی دانشگاه قم

دولت ها از ظرفیت مردم برای کنترل بحران ها استفاده می کنند. اگر این استفاده از افراد متناسب با بافت اجتماعی و مذهبی آنها نباشد، استفاده از این منابع به حداقل می رسد. تا به امروز، جامعه ایرانی ما بحران های دشواری را پشت سر گذاشته است که در آن اعتقاد به تعالیم اسلامی به مردم کمک کرده است تا از مشکلات عبور کنند. سوال اصلی این پژوهش این است که مولفه های اسلامی مشارکت عمومی در جامعه ایران در حوزه مدیریت جامع بحران چیست؟ به این ترتیب این پژوهش، با بهره گیری از بیانات حضرت امام خمینی(ره) و استفاده از روش داده بنیاد و طی فرآیند کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، در پی ارائه الگوی مدیریت اسلامی مشارکت عمومی در شرایط بحرانی است. در نتیجه، دریافتیم که الگوی مدیریت اسلامی مشارکت عمومی شامل تمام راهبردهای مدیریت جامع بحران، کاهش، آمادگی، واکنش و جبران خسارات است. برای دستیابی به مشارکت مزبور، علاوه بر توده ها و نخبگان، دولت نیز وظایفی را برعهده دارد که باید انجام دهد. در راهبرد آمادگی، دولت باید داوطلبان مردم را آموزش و تجهیز کند و در راهبرد واکنش، باید با تعیین اولویت ها، روند مشارکت مردمی را تسریع کند. همچنین، دولت باید از مشارکت عمومی در راهبرد کاهش، در زمینه بهداشت روان آسیب دیدگان استفاده کند و در راهبرد جبران، روند جبران خسارت را کنترل کند و سازمان های دولتی را با مشارکت عمومی هماهنگ کند.

مشارکت عمومی, آمادگی, واکنش, کاهش, جبران خسارات