فرانک بهدوست - گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
کرامت اله زیاری - گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
حسین حاتمی نژاد - گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
حسنعلی فرجی سبکبار - گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

امروزه به دلیل افزایش رقابت جهانی، شهرها به دنبال شیوه هایی برای بهبود وضعیت رقابتی خود در میان سایر شهرها هستند. گردشگری به عنوان یک عامل در رقابت پذیری شهری مطرح است. شناخت عوامل بهبوددهنده رقابت پذیری شهری از طریق گردشگری در بازارهای ملی و بین المللی موجب تسهیل برنامه ریزی برای توسعه شهرها می شود. این پژوهش از نوع کاربردی است و روش آن مبتنی بر روش تحلیل عاملی اکتشافی (کیو) به عنوان روش آمیخته یا ترکیبی است که در آن، پنجاه نفر از خبرگان در خصوص موضوع پژوهش به روش نمونه گیری هدفمند برگزیده شدند. در مرحله کیفی و بر اساس جمع بندی فضای گفتمان، از میان پنجاه گزاره، در نهایت ۳۶ گزاره برای نمونه کیو انتخاب شد. در مرحله کمی، پس از جمع آوری اطلاعات حاصل از مرتب سازی کیو، از روش تحلیل عاملی کیو که اصلی ترین روش برای تحلیل ماتریس داده های کیو است، بهره گرفته شد و به شیوه چرخش واریماکس تحلیل شد. سپس با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس (SPSS) برای کشف الگوهای ذهنی موجود، متغیرهای تاثیرگذار با محاسبه امتیازهای عاملی شناسایی شد. با بهره گیری از شاخص های پژوهش، پنج الگوی ذهنی یا عامل متمایز با مجموع واریانس ۲۷/۸۲ درصد محاسبه شد که شامل عوامل سیاسی نهادی، اقتصادی، اجتماعی فرهنگی، کالبدی و محیطی است. متغیرها به ترتیب میزان اولویت در دسته ها قرار گرفت، به طوری که در عامل سیاسی نهادی متغیر سیاست های کلان دولت در مورد منطقه، در عامل اقتصادی مناسب بودن قیمت خدمات گردشگری، در عامل اجتماعی فرهنگی افزایش فرهنگ گردشگرپذیری، در عامل کالبدی توسعه امکانات و خدمات گردشگری و در عامل محیطی تغییر اقلیم به ترتیب بیشترین امتیازات را در هر عامل به خود اختصاص داد. در مجموع، عامل کالبدی مقدار ویژه بیشتری را  نسبت به سایر عوامل داشته و دارای اهمیت بیشتری بوده است

جهانی شدن, رقابت پذیری شهری, تحلیل عاملی کیو, عامل کالبدی, شهر کرمانشاه