باربد ویسی زاده - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
سعید سلیم پور - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول
محسن سیلسیپور - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ورامین
حسین صفاری - عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب کرج
نصراله بصیرانی - عضو هیات علمی دانشگاه زابل

به منظور ارزیابی اثرات ریز جانداران حل کننده فسفر، مطالعه اثر بخشی کودهای زیستی و مقایسه آن ها با کودهای شیمیایی در زراعت ذرت در کشور، یک آزمایش مزرعه­ای سه ساله در مزارع ذرت کاری فارس، خوزستان (دزفول)، ورامین و کرج  اجرا شد. در هر منطقه آزمایشی با چهار تیمار در سه تکرار در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی اجرا گردید. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از ۱) تیمار شاهد بدون مصرف کود فسفره، ۲) مصرف فسفر از منبع کود فسفاته میکروبی، ۳) مصرف فسفر از منبع کود بیو فسفات طلائی و ۴) مصرف فسفر از منبع سوپر فسفات تریپل. مصرف کودها بر اساس آزمون خاک بود. چون در کودهای زیستی ماده آلی، گوگرد و روی به کار رفته بود، مقدار محاسبه شده عناصر اضافی آن­ها در دیگر تیمارها نیز منظور گردید. نتایج نشان داد که کاربرد فسفر اثر معنی­داری و مثبتی بر عملکرد ذرت داشت. در تمام مناطق مورد مطالعه کاربرد کود سوپر فسفات تریپل موثرتر از بقیه منابع بود. کود فسفاته میکروبی نیز اثراتی در حد سوپر فسفات تریپل داشت و بعد از این کود قرار گرفت. گرچه کود بیو فسفات طلائی در ورامین و دزفول اثر مثبت و معنی­داری بر عملکرد دانه داشتند اما در مجموع تفاوت آماری معنی­داری بین شاهد و کاربرد بیوفسفات طلائی مشاهده نشد. در مجموع می­توان کاربرد کود فسفاته میکروبی به جای کود سوپر فسفات تریپل را در زراعت ذرت توصیه نمود اما برای توصیه بیوفسفات طلائی در این زراعت به تحقیقات بیشتری نیاز است.

فسفر, کود فسفاته شیمیائی, کود فسفاته زیستی, ذرت