حسن محمودی - استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

هدف: فرهنگ اطلاعاتی مفهوم نوینی است که بیانگر جهت گیری سازمان به اطلاعات، و نیز ارزش ها، هنجارها و رفتارهای مرتبط با اطلاعات در سازمان است. پرداختن به این مفهوم به ویژه در سازمان های دانش بنیان مانند دانشگاه ها اهمیت زیادی دارد. از این رو، هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی برای سنجش فرهنگ اطلاعاتی در دانشگاه های دولتی ایران است.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با رویکرد ترکیبی اکتشافی انجام شد. جامعه آماری پژوهش اعضای هیات علمی دانشگاه های دولتی ایران بودند. اعضای نمونه پژوهش در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و در بخش کمی با استفاده روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. در بخش کیفی برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد که بعد از تحلیل مصاحبه ها و کدگذاری داده ها، مدل مفهومی پژوهش تدوین گردید. در ادامه برای سنجش اعتبار مدل پژوهش، داده های کمی با کمک پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شدند که برای بررسی برازش مدل پژوهش از روش معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده شد.یافته ها: با تحلیل داده های کیفی، ۵۷ کد اولیه به عنوان مولفه های شکل دهنده فرهنگ اطلاعاتی شناسایی شدند که این کدها در قالب ۱۶ مقوله فرعی و ۴ مقوله اصلی دسته بندی گردیدند. در بخش کمی، برازش مدل پژوهش نشان داد، مدل فرهنگ اطلاعاتی دانشگاه های دولتی ایران از برازش بالایی برخوردار است. بدین ترتیب، برای سنجش فرهنگ اطلاعاتی در دانشگاه های دولتی ایران می توان از این مدل شامل ۴ بعد اصلی ارزش ها و هنجارهای اطلاعاتی، بهره مندی از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، مدیریت اطلاعات و ارتباطات و تعاملات بهره گرفت.نتیجه گیری: پژوهش حاضر با ارائه مدل فرهنگ اطلاعاتی، امکان سنجش و پایش فرهنگ اطلاعاتی را در دانشگاه های دولتی ایران فراهم کرده است. همچنین این پژوهش می تواند مبنایی برای انجام پژوهش های بیشتر در این زمینه و بسط مبانی نظری این حوزه باشد. 

فرهنگ اطلاعاتی, ارزش ها, هنجارهای اطلاعاتی, مدیریت اطلاعات, دانشگاه های دولتی ایران