احمد لامعی گیو - دانشیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه بیرجند، ایران

ادبیات کودک و نوجوان خاستگاه ارزش ها و آرمان های یک جامعه می باشد که باید در روح و جان قشر مهمی از افراد جامعه، یعنی کودکان و نوجوانان، نهادینه شود؛ چراکه آینده ساز و امید تعالی جامعه می باشند. این حوزه از ادبیات، تفاوت های بسیاری با ادبیات بزرگسال دارد؛ چنانکه عناصر داستان کودک باید متناسب با ویژگی ها، آرزوها و استعدادهای کودک باشد. تنها کسانی در این بخش از ادبیات موفق خواهند بود که به پختگی و دانش کافی دست یافته باشند. زکریا تامر، ادیب معاصر سوری، از جمله نویسندگانی می باشد که در این عرصه توفیق یافته و توانسته است داستان های ارزشمند و ماندگاری بنگارد. این پژوهش کوشیده است تا عنصر شخصیت را از نظر جنس شخصیت ها، در مجموعه داستانی نصائح مهمله زکریا تامر با روش توصیفی-تحلیلی، مورد مطالعه و مداقه قرار دهد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که زکریا تامر انواع شخصیت ها را، اعم از انسانی، حیوانی، پدیده های طبیعی و مصنوعی، به کار برده است. در برخی از داستان ها، یک نوع شخصیت و در برخی دیگر تلفیقی از این انواع به چشم می خورد؛ شخصیت های حیوانی بسامد بالاتری دارند و نقش محوری را ایفا می نمایند. علت این امر را می توان در ویژگی های روانشناختی کودکان جست. نوع حیوانی که برمی گزیند، مطابق با ویژگی های شخصیت آن حیوان است. تامر در پس هر داستان، پیام آموزشی و تربیتی مهمی دارد و آن را در گفتار و کنش شخصیت ها می پیچد. درک این پیام برای مخاطب، چندان دشوار نیست؛ زیرا استفاده از قیدها و حکمت های مندرج در گفتار و کردار شخصیت ها، مخاطب را برای فهم پیام، یاری می نماید. 

ادبیات کودک, زکریا تامر, نصائح مهمله, جنس شخصیت, آموزش و تربیت