ارزیابی خطر روانگرایی خاک با استفاده از مدل SWM در دشتهای جنوبی حوزهی گرگانرود (استان گلستان)

تحلیل خطرهای طبیعی میتواند ابزار مناسبی در تصمیمگیری، برنامهریزی و اولویتبندی اقدامات مدیریت بحران باشد. در این پژوهش، ضمن پیشبینی سناریوهای بروز خطر و خسارت پدیدهی روانگرایی، آسیبپذیری عناصر در معرض خطر نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جزئیات این رویکرد در منطقهی گرگان در استان گلستان مورد ارزیابی و توصیف قرار گرفته است. همچنین نقشههای خاک )طبقات بافت رسوب(، عمق آب زیرزمینی (اطلاعات چاههای پیزومتری) و شتاب زلزله (دادههای بیشترین شتاب لرزهای تاریخی ثبت شده) تهیه شد. وقوع روانگرایی خاک بر اساس متغیرهای مذکور و مدل تجربی سه فاکتوره برای شرایط موجود در چهار رتبهی خطر تهیه گردید. بر اساس ترکیبهای احتمالی توانایی وقوع شتاب بیشینهی لرزهای و تغییرات عمق آب زیرزمینی، وضعیت بروز خطر مشخص گردید. با در نظر گرفتن ارتباط عوامل پیشگفته، پهنههای مختلف وقوع خطر روانگرایی با استفاده از سامانهی Arc GIS محاسبه گردید. در نهایت طبقات حساسیت روانگرایی برای منطقهی مورد مطالعه تهیه شد. در این مطالعه، پس از تهیهی دادهها و نقشههای رقومی پایه و همچنین استفاده از نرمافزار Arc GIS و مدل سه پارامتری SWM، نقشهی پهنهبندی خطر روانگرایی خاک در جنوب حوزهی گرگانرود در استان گلستان در سلولهای۳۰Í۳۰ متر  تهیه شد. با توجه به نتایج به دست آمده، پتانسیل خطر از بدون خطر تا خیلی زیاد وجود دارد که بیشترین مساحت منطقهی مورد مطالعه در کلاس بدون خطر قرار میگیرد. محدودهی شهر آققلا به علت نزدیکی به مرکز تخلیهی انرژی زلزله در کلاس خطر خیلی زیاد قرار میگیرد و چون رودخانهی گرگانرود از محدودهی این شهر عبور میکند، احتمال وقوع روانگرایی را بالا میبرد.  

Keywords:

روانگرایی خاک , پهنهبندی خطر , مدلSWM , ARC GIS , زلزله