مقایسهی دو روش تعیین مناطق مستعد خطر زمینلغزش در آبخیز زیارت استان گلستان

زمینلغزش از حوادث غیرمترقبهای است که در مناطق مختلف کشور خسارات مالی و جانی زیادی به بار آورده است. حوزههای شمالی کشور از جمله مناطق مستعد وقوع زمینلغزش است و دخالتهای انسانی نیز موجب تشدید این خطر و خسارتهای آن شده است. در این پژوهش تعیین مناطق مستعد زمینلغزش با مدل دومتغیرهی وزنی AHP و مدل غیروزنی LRNF در آبخیز زیارت گرگان مورد ارزیابی قرار گرفت. با بازدیدهای میدانی و اطلاعات محلی، نقشهی پراکندگی زمینلغزش تهیه گردید. با مرور منابع و بررسی شرایط آبخیز زیارت، چهار عامل فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، بارش و زمینشناسی بهمنزلهی عوامل موثر بر زمینلغزش انتخاب و نقشههای خطر لغزش با پنج کلاس تهیه شدند. بر اساس نتایج، در مدل دو متغیره حدود ۴/۴ درصد مساحت منطقه در پهنهی خطر خیلیزیاد و ۵/۱۴ درصد در پهنهی خیلیکم، و در مدل غیروزنی LNRF حدود ۶/۱۴ درصد از مساحت منطقه در پهنهی خطر خیلیزیاد و ۸/۸ درصد در پهنهی خیلیکم قرار میگیرند. مقایسهی پهنههای خطر در هر دو روش پهنهبندی خطر زمینلغزش، با استفاده از شاخص نسبت تراکمی (DR)، نشان داد که با افزایش درجهی خطر، قابلیت تفکیک میان پهنههای خطر افزایش مییابد که نشاندهندهی قابلیت شاخص مذکور در مقایسهی نتایج است. ارزیابی صحت مدل بر اساس شاخص جمع مطلوبیت (QS) و شاخص دقت (P) به ترتیب در مدل آماری دو متغیرهی وزنی AHP به میزان ۸۱/۰ و ۹۶/۰ در مدل غیروزنی LNRF حدود ۲۷/۰ و ۸۹/۰ است، که بر این اساس مدل آماری دو متغیرهی وزنی AHP بهمنزلهی مدل برتر معرفی گردید.

Keywords:

شاخص جمع مطلوبیت , شاخص نسبت تراکمی , شاخص دقت , مدل دو متغیرهی وزنی AHP , مدل غیروزنی LNRF