ارزیابی آسیب پذیری بافت تاریخی شهرها در برابر زلزله با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

وجود شهرهای با قدمت زیاد و مشکلات مربوط به شهرسازی بی برنامه و گسترش بافت های فرسوده ی شهری باعث شده است تا خطر زمین لرزه و تخریب های ناشی از آن بسیاری از شهرهای کشور ما را نیز تهدید کند. اما آنچه اهمیت این تهدید را در مورد بافت های تاریخی دو چندان می کند، از یک سو ارزش این بافت ها به عنوان سرمایه ای ملی و از سویی دیگر مشکلات و نارسایی هایی است که به دلایل گوناگون در زمینه های کالبدی، اجتماعی و فرهنگی در این فضاها بروز کرده است. مدیریت بحران ناشی از زلزله در بافت های تاریخی را می توان بسیج و سازماندهی تمامی امکانات و توانایی های کشور برای مقابله با بحران ناشی از وقوع زلزله و تبدیل آن به شرایط عادی و فرصتی برای بازسازی مطلوب و مناسب مناطق دارای بافت تاریخی باارزش تعبیر نمود. در این پژوهش ابتدا به شرایط ویژه ی بافت تاریخی محله ی فهادان یزد که زمینه ی آسیب پذیری آن را در برابر سوانح طبیعی فراهم نموده است، توجه گردیده است، سپس به تعریف شاخص های موثر در آسیب پذیری بافت تاریخی یزد و وزن دهی و اولویت بندی آن ها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و نرم افزار  Expert choiceپرداخته می شود و در انتها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نقشه ی آسیب پذیری محله ی فهادان یزد ارائه می گردد. با توجه به این نقشه، مشاهده می گردد که توزیع مناطق با آسیب پذیری بالا، حدود ۶۵ درصد از مساحت محله را در بر گرفته است. ۲۰ درصد از محله، دارای آسیب پذیری متوسط و بقیه ی مساحت محله را فضاهای دارای آسیب پذیری کم به خود اختصاص داده اند.

Keywords:

آسیب پذیری , بافت تاریخی یزد , تحلیل سلسله مراتبی , سیستم اطلاعات جغرافیایی