منیژه صدری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
یاسمن جوانشیر - گروه تاریخ، دانشجوی مقطع دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر، ایران.
اسماعیل حسن زاده - دانشگاه الزهرا
حسین احمدی - دانشگاه آزاد اسلامی- واحد شهر رضا

روند قدرت گیری خاندان جوانشیر از دوره صفوی آغاز شد و در دوره نادرشاه افشار و کریم خان زند موقعیت خود را بر قراباغ تثبیت کردند. کریم خان بیگلربیگی قراباغ را به ابراهیم خلیل خان پسر پناه علی خان داد. این قدرت گیری همزمان با افزایش گرایش های استقلال طلبانه ملیک های ارمنی و نفوذ روسیه بود. در این میان، خان های قراباغ روابط دوگانه در گرایش به ایران و روس را در پیش گرفتند. فتحعلی شاه برای تحکیم روابط با دختر خان جوانشیر ازدواج کرد. این وصلت تاثیر چندانی در رفتار سیاسی جوانشیریان مقیم قراباغ نسبت به حکومت ایران نداشت. آغابیگم آغا شاعر و آگاه به تمدن جدید همسر فتحعلی شاه شد. این ازدواج از بعد خصوصی و عاطفی ناموفق بود، اما موجب نفوذ جوانشیریان و قراباغیان مقیم ایران در ساختار قدرت قاجاری شد. در این مقاله براساس روش تحلیل تاریخی، به تشریح و تفسیر نقش بانوان جوانشیری در حرمسرای قاجاری و سپس در قدرت پرداخته شده است. این ازدواج به ایجاد شبکه قراباغیان در دربار قاجار انجامید که نقش های نظامی، دیوانی، دیپلماتیک، قضایی تا رفتارهای توطئه آمیز از خود بروز دادند. ازدواج های شمار دیگری از بانوان جوانشیری با تعدای از شاهزادگان نیز این شبکه را تقویت کرد. شبکه قراباغیان واسطه محلی و منطقه ای مهمی برای ارتباط سیاسی و تجاری با روس ها و قفقاز شدند. این شبکه که ریشه در حرمسرا داشت، با شبکه نظامی- امنیتی، شبکه تجاری و قضائی- دیوانی تکمیل شد. 

Iran, Qara Bagh, Qajarians, Javanshirians, Fatah Ali Shah’s harem, Aghabigam Aghagha. , ایران, قراباغ, قاجاریان, جوانشیریان, حرمسرای فتحعلی شاه, آغابیگم آغا