رضا امجدی فرد - پژوهشکده سامانه های ماهواره، پژوهشگاه فضایی ایران، کد پستی: ۱۹۹۷۹۹۴۳۱۳، تهران- ایران
فرهاد باقر اسکویی - پژوهشکده سامانه های ماهواره، پژوهشگاه فضایی ایران، کد پستی: ۱۹۹۷۹۹۴۳۱۳، تهران- ایران
امید شکوفا - پژوهشکده سامانه های ماهواره، پژوهشگاه فضایی ایران، کد پستی: ۱۹۹۷۹۹۴۳۱۳، تهران- ایران

شرایط محیطی فضا اثرات نامطلوبی بر عملکرد مدارات الکترونیکی دارد. عدم وجود سازوکار همرفت در انتقال حرارت، تاثیرات پلاسما، پرتوهای فضایی و اجرام فضایی از جمله عوامل خرابی یا کاهش عمر تجهیزات به کار گرفته شده در ماهواره ­ها هستند. در این میان پرتوهای فضایی منشا بروز آسیب­ های متنوعی بر مواد و قطعات استفاده شده در ماهواره ­ها به ­شمار می ­روند. یکی از این آسیب­ ها "دز یون­ ساز تجمعی" است که یک اثر تدریجی بوده و به مرور زمان منجر به خرابی و کاهش کیفیت و عمر قطعات الکترونیکی می­ شود. داشتن اطلاعات دقیق از محیط پیرامونی ماهواره این امکان را فراهم می ­سازد تا با طراحی مناسب و بهینه بر عمر و قابلیت اطمینان آن افزود. دزیمترها ابزار مناسبی برای سنجش پرتوها هستند که متناسب با نوع پرتوی یون­ ساز و میزان تابش انتخاب می ­شود. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با توجه به محیط عملیاتی یک ماهواره، جزییات طراحی، ساخت و تست یک دزیمتر برای سنجش دز یون ­ساز تجمعی ارایه شود. اساس کار این دزیمتر بر پایه اندازه ­گیری تغییرات افت ولتاژ ناشی از پرتوهای جذب شده بر روی یک نیمه ­هادی از نوع RadFET است. صحت عملکرد طرح فوق با ارایه نتایج شبیه ­سازی و آزمون­ های عملکردی تایید می ­شود. پاسخ سریع، توان مصرفی کم و پایداری حرارتی مناسب، از جمله ویژگی ­های این دزیمتر است.

دزیمتر, دز یون ساز تجمعی, ماهواره, RadFET