مریم حاجی بابایی - کارشناسی ارشد، دانشگاه بوعلی سینا.
جواد بهنامیان - دانشیار، دانشگاه بوعلی سینا.

دارو محصولی حیاتی است که سلامت جامعه را رقم می­ زند و تحویل به موقع آن به مصرف ­کنندگان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و در نتیجه نیازمند به برنامه ­ریزی مناسبی برای تولید/توزیع آن هستیم. در این پژوهش یک مسئله زنجیره ­تامین دارویی دوسطحی چند­دوره ای ارائه شد که تقاضا در سطح دوم غیرقطعی است. برای مدل سازی مسئله یادشده از رویکرد برنامه ریزی تصادفی دومرحله ای استفاده شد. هدف مدل ارائه­ شده شامل حداقل ­کردن هزینه ­های تولید، موجودی، انتقال، هزینه های زمان ارسال، زودکرد و دیرکرد است. با توجه به اینکه مدل با تابع هدف زودکرد و دیرکرد با موعد تحویل متفاوت یک مسئله NP-hard است و هرچه ابعاد مسئله افزایش یابد، روش دقیق توانایی حل مسئله را در زمان معقول ندارد؛ بنابراین برای این مسئله یک الگوریتم ژنتیک به همراه یک الگوریتم ترکیبی ژنتیک و جست­وجوی همسایگی متغیر ارائه شد. در حل این مدل با استفاده از برنامه ­ریزی تصادفی، پنج سناریو مطالعه و شاخص «ارزش مورد­انتظار اطلاعات کامل» محاسبه و درنهایت نتایج آن با جواب مدل برنامه ­ریزی تصادفی دومرحله ای مقایسه شد. همچنین روش برنامه ریزی تصادفی، الگوریتم ترکیبی و الگوریتم ژنتیک در ­نظر ­گرفتن سناریوهای مختلف با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج نشان داد که از لحاظ تابع هدف الگوریتم ترکیبی کارایی بسیار خوبی در مقایسه با الگوریتم ژنتیک دارد.

زنجیره تامین دارویی, برنامه ریزی تصادفی, الگوریتم ترکیبی, برنامه ریزی بهنگام, الگوریتم ژنتیک