پیر حسین کولیوند - استادیار، مرکز تحقیقات علوم اعصاب شفاء، بیمارستان خاتم الانبیاء، تهران، ایران
هادی کاظمی - دانشیار، گروه کودکان، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

مقدمه و هدف: بحران کووید-۱۹ در اغلب کشورها با رکود اقتصادی در کسب و کارها و همچنین فشار اقتصادی بر سیستم بهداشت و درمان همراه بوده است و باعث تحمیل فشار اقتصادی مضاعفی به دولت و مردم شده است. یکی از راه­های برون ­رفت از این بحران و کاهش عوارض طولانی­ مدت بحران کووید-۱۹، استفاده از پتانسیل سازمان­های مردم ­نهاد و خیرین می­باشد. هدف از این مطالعه مرور فعالیت­های مردم ­نهاد و خیرین در بحران اقتصادی کووید-۱۹ می­باشد.روش کار: جهت انجام مطالعه مروری حاضر جستجو در پایگاه های اطلاعاتی Google Scholar،SID ،Magiran ،Scopus انجام شد. کلمات کلیدی شامل سازمان­های مردم­نهاد، خیریه­ها، بحران اقتصادی، کووید-۱۹ بود. معیار اصلی ورود به مطالعه شامل مستنداتی بود که کلیدواژه ­های ذکر شده فوق را داشته و مرتبط با هدف مطالعه حاضر بودند.یافته­ها: نتایج مرور مطالعات نشان داد سازمان­های مردم نهاد می­توانند در امور مختلفی از جمله پیشگیری از کووید-۱۹، ارائه خدمات مشاوره­ای، آموزشی، حمایت مالی و فراهم­ سازی تسهیلات دارویی و غذایی نقش بسزایی داشته باشند.نتیجه گیری: عوارض طولانی­مدت بیماران کووید-۱۹ از نظر پزشکی، روان­شناختی و اقتصادی قابل بررسی می­باشد که در این بین افراد کم­درآمد، بیمه ­نشده و افرادی که بی­خانمان هستند، بیشتر از دیگران آسیب می­بینند. بنابراین، استفاده از ظرفیت­ های سازمان­های مردم ­نهاد و خیرین به شکل یک برنامه مدون برای پیشگیری و مدیریت عوارض طولانی­ مدت کووید-۱۹ بسیار ضروری می­باشد. 

سازمان های مردم نهاد, خیریه ها, بحران اقتصادی, کووید-۱۹