افشین بابامیری - دانش آموخته کارشناسی ارشد اخلاق دانشگاه قم
فاطمه وفایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی دانشگاه ایلام

عطار نیشابوری شاعر مشهور و توانمند ادبیات فارسی است که در اشعار خود به صورت روان و سلیس به مضامین اخلاقی و عرفانی پرداخته است. این شاعر بزرگ در اشعار خود به فضیلتها و رذیلتهای اخلاقی پرداخته و بیان کرده است که فضیلتهای اخلاقی باعث میشود انسان شوق به تقرب الهی داشته و به رستگاری برسد. هدف از این تحقیق، بررسی توصیفی-تحلیلی مبانی اخلاق در آثار عطار نیشابوری است. از نظر عطار مبانی اخلاق به سه دسته اصلی جهانشناسی، انسان شناسی و معرفت شناسی تقسیم میشود، که هرکدام دارای مصادیقی است. از مصادیق جهان شناسی میتوان به دنیا، مرگ و ناپایداری و ... و مصادیق انسان شناسی مانند اختیار، بی تزویری و... و در نهایت مصادیق معرفت شناسی به شوق تقرب به خداوند، عشق بنده به پروردگار و.... اشاره داشت. موارد فوق نشان دهنده ارتباط بین عرفان و اخلاق است. از نظر عطار برای رسیدن به سیر و سلوک عرفانی باید اخلاق والا داشت. تمامی مبانی و مصادیق اشعار اخلاقی و عرفانی عطار در پیرو این جمله است که خودشناسی میتواند به خداشناسی برسد.

اخلاق، عرفان، اخلاق عرفانی، مبانی اخلاق، عطار نیشابوری