علیرضا مشبکی اصفانی - دکتری معماری - عضو هییت علمی دانشگاه پیام نور تهران - ایران
مرجان محرری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری- دانشکده معماری دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب
غزاله لشکری مرتضی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری- دانشکده معماری دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب

احساس امنیت، از مهم ترین شاخصه های کیفیت مکان به شمار می رود. مقوله ایجاد امنیت در شهر ها از همان ابتدای شکل گیری سکونتگاه ها در مقیاس های گوناگون و با استفاده از تدابیر متنوعی چون ایجاد حصار به دور آنها حائز اهمت بوده است و در بسیاری از دوره های تاریخ، محور اصلی شکل دهنده ساختار اصلی شهر بوده است. وجود حصار در شهرهای قدیمی یکی از بازتاب های کالبدی ایجاد امنیت در مقیاس کلان می باشد اما علاوه بر این، ساختار اجتماعی و کالبدی شهرهای تاریخی نیز احساس امنیت، آرامش و تجربه زیستن در یک محیط امن را برای ساکنان خویش فراهم می نموده است. سازمان فضایی محلات تاریخی با برخورداری از نظام سلسله مراتبی، امکان تعریف عینی و ذهنی قلمروها و نیز امکان نظارت بر فضا را فراهم می نمود. امروزه نیز بر طبق نظر بسیاری از اندیشمندان، محیط کالبدی تاثیر بسزایی بر کاهش ویا افزایش میزان جرم در یک محله و میزان امنیت آن دارا ست . نو شتار پیش رو سعی بر آن دارد تا با ا ستفاده از روش کیفی و مرور نظریات اندی شمندانی در حوزه معماری و شهر سازی که به مطالعه ارتباط میان محیط کالبدی و میزان جرم در آن پرداخته اند و با تحلیل ا شتراکات وافتراقات میان نظرات ایشان، ویژگی های محیطی فضایی امن و قابل دفاع را مشخص سازد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تقویت حس تعلق به محله با استفاده از راهکارهایی نظیر افزایش مشارکت ساکنان در امور مربوط به محله خویش و تشویق به سکونت درازمدت در محله، از مهم ترین عوامل ارتقای امنیت می با شد. نظارت طبیعی ساکنان بر عرصه های عمومی نیز از تکنیک های پایه ای امنیت شهری به شمار می رود و این موضوع به ویژه در شب و از طریق نورپردازی مناسب و تجهیز محله به کاربری های فعال شبانه، تقویت می گردد.

فضای شهری، فضای قابل دفاع، امنیت، ضوابط طراحی.